تحلیل محیط رسوب گذاری و پس از رسوب گذاری سازند فهلیان در تاقدیس های لار و خامی (پهنه ایذه)

سازند کربناته فهلیان با سن کرتاسه زیرین (نئوکومین) یکی از سنگ مخزن های مهم گروه خامی در حوضه نفتی زاگرس است. در این پژوهش، توالی رسوبی این سازند در تاقدیس های لار (با ستبرای620 متر) و خامی (با ستبرای 517 متر) در پهنه ایذه به منظور شناسایی ریزرخساره ها، محیط رسوبی و فرایندهای دیاژنزی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات سنگ نگاری به شناسایی 16 ریزرخساره مربوط به 5 کمربند رخساره ای پهنه کشندی، کولاب، پشته کربناته، رمپ میانی و بیرونی انجامید. ریزرخساره های گرینستونی در برش لار در مقایسه با برش خامی فراوان تر بوده اند. نبود رسوبات توربیدایتی و رخساره های ریفی و وجود تغییرات تدریجی در رخساره ها نشان می دهد که سازند فهلیان در محیط رمپ کربناته همشیب نهشته شده است که ویژگی های رخساره ای مانند گل غالب بودن و گسترش کم رخساره های پرانرژی (همچون رخساره های پشته کربناته) نشان از پشت به باد بودن این رمپ دارد. بر پایه مطالعات سنگ نگاری، مهم ترین فرایندهای دیاژنزی که کربنات های این سازند را تحت تاثیر قرار داده اند، میکریتی شدن، سیمانی شدن، انحلال، نوشکلی، فشردگی، شکستگی و دولومیتی شدن هستند. به دلیل نهشت در پهنه نوری کم ژرفا و نرخ بالای رسوب گذاری کربنات، ستبرای سازند فهلیان در هر دو برش قابل توجه است؛ ولی نقشه هم ستبرای رسم شده (برای پهنه ایذه و پهنه های هم جوار)، بیشترین ستبرای سازند فهلیان را در برش لار نشان می دهد. از این رو، کانون رسوب گذاری فهلیان در ناحیه لار در نظر گرفته می شود. تغییرات در ستبرای توالی رسوبی فهلیان در برش های لار و خامی، به گمان قوی ناشی از فعالیت هم زمان با رسوب گذاری گسل های پی سنگی شمالی- جنوبی (همچون گسل کازرون) بوده است. تفاوت در میزان فشردگی تدفینی نهشته ها (ناشی از تفاوت های رخساره ای و دیاژنزی) نیز موجب تغییرات ثانویه (تدفینی) ستبرای سازند فهلیان شده است.