دوره بحرانی مهار علف هرز در کنجد (Sesamum indicum) در شرایط مشهد

به منظور تعیین مناسب ترین دوره کنترل علف های هرز کنجد، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ژنوتیپ های کنجد (توده بومی کلات و رقم اصلاح شده اولتان) به عنوان فاکتور اصلی و دوره های عاری از علف های هرز (40،30،20، 55 و70 روز پس از سبز شدن) و تداخل با علف های هرز (20،30،40، 55 و70 روز پس از سبز شدن) به همراه دو تیمار رقابت و کنترل تمام فصل علف های هرز به عنوان فاکتور فرعی بودند. جهت تعیین دوره بحرانی کنترل، از توابع گامپرتز و لجستیک استفاده شد. نتایج نشان دادند که در اوایل فصل رشد خرفه و پیچک صحرایی و در اواخر فصل رشد تاج خروس، سلمه و سوروف علف های هرز غالب بودند. در تیمارهای عاری از علف هرز تا 44 روز پس از سبز شدن وزن خشک علف های هرز، به طور متوسط تا 85 درصد نسبت به شاهد در رقابت تمام فصل کاهش یافت. با افزایش دوره تداخل علف های هرز در اول و آخر فصل، عملکرد اقتصادی کاهش یافت و با طولانی شدن دوره وجین بر عملکرد اقتصادی افزوده شد. با این وجود، با افزایش طول دوره وجین در اوایل فصل رشد و یا در طی دوره کامل رشد کنجد، از وزن علف های هرز کاسته شد در حالیکه با کاهش طول دوره وجین در اواخر فصل رشد و یا عدم وجین در طی دوره کامل رشد کنجد، وزن خشک علف های هرز زیاد شد. بر اساس نتایج این آزمایش دوره بحرانی کنترل علف های با احتساب 5 و 10 درصد کاهش عملکرد به ترتیب 27 تا 48 و 30 تا 40 روزپس از سبز شدن برای توده بومی کلات و 22 تا 72 و 34 تا 58 روزپس از سبز شدن برای رقم اصلاح شده اولتان برآورد شد.