مطالعه آلودگی خاک به فلزات سنگین ناشی از نشت هیدروکربن های نفتی در پالایشگاه کرمانشاه

در دهه های اخیر چالش ناشی از آلودگی خاک با هیدروکربن های نفتی تبدیل به یکی از خطرات جدی در کشورهای نفت خیز جهان از جمله ایران شده است. در کشورهایی که دارای تاسیسات، پالایشگاه ها و منابع نفتی هستند و به طور دائم فرایندهای اکتشاف در حال انجام است، نشت و تراوش آلاینده ها و فرآورده های نفتی و نفوذ آن ها در خاک در هنگام ذخیره سازی و یا انتقال، از مهم ترین آلوده کننده های خاک به شمار می آید. در این پژوهش با هدف بررسی و اندازه گیری میزان فلزات سنگین در خاک محدوده پالایشگاه کرمانشاه سعی شده ضمن دستیابی به غلظت این فلزات و تحلیل آماری آن ها، مناطق پرخطر به لحاظ آلودگی ناشی از نشت، استخراج، پالایش و یا حمل نفت مشخص گردند. لذا تعداد 15 نمونه خاک از محوطه پالایشگاه انتخاب و از نظر میزان آلودگی به اجزاء نفتی مورد آزمایش قرارگرفته اند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز ICP-MS نمونه های خاک پالایشگاه کرمانشاه روند تغییرات غلظت فلزات سنگین به صورت Cr>Zn>Ni>V>Cu>Pb>Co>Sc>As>Cd است. شاخص زمین انباشت حاکی از آن است که خاک پالایشگاه در عناصر نیکل و کروم در محدوده غیر آلوده تا آلودگی متوسط قرار می گیرند. این در حالی است که نتایج حاصل از فاکتور غنی شدگی دال بر غنی شدگی خاک از کروم و سرب بوده و همچنین اثبات می کند غنی شدگی در عناصر سرب و مس ناشی از عوامل انسان زاد می باشد. شاخص بار آلودگی عناصر کروم، نیکل، روی، مس و سرب نشان می دهد که خاک موردبررسی به لحاظ این عناصر دارای آلودگی است. نقشه پهنه بندی عناصر سنگین در محدوده موردبررسی بیان کننده آن است که غلظت بالای برخی عناصر در ایستگاه های نمونه برداری ناشی از نشت آلاینده های هیدروکربنی از مخازن و تاسیسات نفتی می باشد.