ارزیابی روش های مختلف زمین آماری مبتنی برGIS در پیش بینی و پهنه بندی تهاجم شوری آبخوان های استان آذربایجان غربی

در سفره های آب های ساحلی، گسترش داخلی آب دریا شایع ترین دلیل برای افزایش شوری است. استان آذربایجان غربی نیز به دلیل قرارگیری در کنار دریاچه فوق اشباع از نمک و افت شدید آب های زیرزمینی این منطقه، در معرض تهاجم شوری قرار دارد. در این مطالعه به منظور ارزیابی آثار تهاجم شوری به سفره های آب های زیرزمینی استان آذربایجان غربی از روش های زمین آماری با مدل های مختلف استفاده شده است. به منظور تحلیل روش های درون یابی از روش های کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله (IDW) با متغیرهای وزن داده شده و بدون آن استفاده گردید. برای ارزیابی دقت مدل های تدوین شده تخمین گر زمین آماری، از معیارهای آماری ضریب تبیین (R2)، جذر مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطای بایاس (MBE) استفاده گردید. بر اساس نتایج نشان این تحقیق از مدل های مختلف مورد استفاده، مدل کروی در روش کریجینگ، مدل کروی با متغیر کمکی Ca در روش کوکریجینگ، مدل توان 2 در روش IDW و مدل توان 2 با متغیر وزن داده شده Hco3، به عنوان بهترین مدل ها انتخاب گردیدند. از بین روش های استفاده شده برای درون یابی نسبت تهاجم شوری در منطقه موردمطالعه نیز، روش کوکریجینگ کمترین میزان خطا را نشان داد. مقایسه نقشه های پهنه بندی تهاجم شوری نیز نشان می دهد که مدل معکوس فاصله نسبت به مقادیر حداقل و حداکثر حساس بوده و مقادیر آن ها را در ناحیه بیشتری از منطقه موردمطالعه نشان می دهد. این در حالی است که مدل های کریجینگ و کوکریجینگ دقیق تر بوده و پهنه بندی را با دقت بیشتری انجام می دهند.