کلمات ترکی (ترکی مغولی و عثمانی) در غزلیات مولوی

جلال الدین محمد مولوی زبان و ادب اهل خراسان را آموخته بود و در میراث زبانی او کلماتی از زبان ترکی و ترکی مغولی وجود داشت.
از سوی دیگر، او در سال های شاعری خود، در حوزه ای می زیست که زبان عامه مردم آن ترکی عثمانی بود. از این رو طبیعی است که در شعر او کلماتی ترکی دیده شود؛ هم از آن کلماتی که در آثار فارسی پیش از او به کار رفته اند و هم از گروهی که برای نخستین بار آن ها را در شعر فارسی و در شعر او می بینیم. تامل در نوع کاربرد این کلمات ترکی نشان می دهد که آن ها غالبا از زبان محاوره اطرافیان شاعرند و به اقتضای موقعیت و الزام فهم مخاطبان ترک زبان مولانا در شعر او راه یافته اند و هیچ نوع گرایش ذوقی آشکاری وی را به استخدام این کلمات سوق نداده است. ما در مقاله حاضر، مجموعه این کلمات و چند تعبیر و ترکیب ترکی را که در غزلیات مولانا باز شناخته ایم، تعریف کرده ایم.