الگویی برای تامین مالی طرح های زیرساختی حمل و نقل جادهای در ایران با تمرکز بر ظرفیت های بازار سرمایه

هدف تحقیق حاضر طراحی الگویی برای تامین مالی طرحهای زیرساختی حمل ونقل جاده ای در ایران با تمرکز بر ظرفیتهای بازار سرمایه می باشد. کسری منابع دولتی و مشکلات سیستم بانکی در ایران، توجه ها را به بازار سرمایه برای تامین مالی پروژه های زیرساختی معطوف نموده است. لیکن بهره مندی از ظرفیت های بازار سرمایه محقق نخواهد شد، مگر به واسطه ابزارها و نهادهای مالی مناسب که در بستری از قوانین و مقررات دقیق و شفاف ارائه شده باشند. در این پژوهش، برمبنای روش تحقیق آمیخته، درابتدا مستندات، به شکل نظام مند بررسی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان انجام شد تا بر مبنای استراتژی مهندسی مالی اسلامی مبتنی بر پاسخ به نیاز، الگوی اولیه طراحی شود. حصول اطمینان از تناسب الگوی اولیه با روش دلفی و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه در دو بخش انجام شد. در بخش اول یا بررسی های فقهی، علاوه بر تکمیل پرسشنامه (8عدد) و انجام مصاحبه (4بار) ، موضوع از طریق استفتا از مراجع تقلید عظام (8فتوا) و درنهایت بررسی در کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (4جلسه) بررسی شد. در بخش دوم در حوزه های راه، بازار سرمایه و دانشگاه 41پرسشنامه تکمیل شد و 28جلسه مصاحبه و 9جلسه گروهی برگزار گردید. در انتها با استفاده از طرح مثلث سازی، نتایج کیفی و کمی مقایسه و جمع بندی گردید. الگوی پیشنهادی با اکثریت آرای اعضای گروه دلفی مورد تایید قرار گرفت که در سه حوزه ابزار مالی، نهاد مالی و قوانین و مقررات ارائه شده است. در حوزه ابزار مالی اوراق جعاله، منفعت و خریددین برای حالت های مختلف پروژه پیشنهادشد و مدل عملیاتی اوراق جعاله پروژه به عنوان ابزار مالی جدید به تایید خبرگان رسید. در حوزه نهاد مالی پیشنهاد ایجاد صندوق های سرمایه گذاری زیرساخت، نهاد یا نهادهای متولی، موسسات رتبه بندی و انجام برخی امور توسط صندوق توسعه حمل و نقل ارائه شد. در حوزه قوانین و مقررات برخی تغییرات جهت تسهیل تامین مالی پروژ ه های راه از طریق بازار سرمایه پیشنهاد گردید.