ارزیابی نشانگرهای مبتنی بر رتروترنسپوزون ها در شناسایی مکان های مرتبط با صفات زراعی- مورفولوژیک در توده های آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus L.)

با توجه به اینکه ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد، چگونگی اعمال انتخاب برای چندین صفت به منظور حصول حداکثر ارزش اقتصادی همواره مورد نظر به نژادگران بوده است. از این رو، اطلاع دقیق از رفتار و ارتباط ژنتیکی این صفات به اصلاح توده ها کمک خواهد نمود. به منظور شناسایی نشانگرهای مبتنی بر رتروترنسپوزون مرتبط با صفات زراعی- مورفولوژیک در آفتابگردان آجیلی، مجموعه ای متشکل از 50 توده در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تکرار از لحاظ20 صفت مطابق دیسکریپتور IBPGR آفتابگردان مورد ارزیابی قرار گرفتند. در آزمایش مولکولی تنوع ژنتیکی 250 فرد (پنج فرد از هر توده) با 12 آغازگر رتروترنسپوزنی (هفت آغازگر IRAP و پنج آغازگر REMAP) مطالعه شد. با بررسی ساختار ژنتیکی ژرم پلاسم مورد مطالعه بر اساس مدل Bayesian سه زیرجمعیت در جمعیت نقشه یابی شناسایی شد. بر اساس مدل خطی مخلوط (MLM) در مجموع 37 مکان مرتبط با صفات زراعی-مورفولوژیک (P≤0.01) شناسایی شد. نشانگر U81-U82 با ژن های کنترل کننده صفات روز تا گلدهی (DF)، طول دمبرگ (PL)، قطر طبق (CD)، عملکرد (YIELD) و طول دانه (SL) و نشانگر U81-UBC827 با ژن های کنترل کننده صفات قطر ساقه (SD)، عملکرد (YIELD) و عرض دانه (SW) به طور مشترک پیوسته بود. شناسایی نشانگرهای مشترک برای برخی صفات بررسی شده در مطالعه حاضر می تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل این صفات باشد. شناسایی نشانگرهای مشترک اهمیت زیادی در به نژادی گیاهان دارد، زیرا گزینش هم زمان چند صفت را امکان پذیر می سازند.