بررسی ناهمگنی مکانی عملکرد اکوسیستم مرتعی ناشی از شدت های مختلف چرا و جهت های جغرافیایی

پایش، به مشاهدات منظم و طولان مدتی گفته می شود که موجب تشخیص زودهنگام تغییرات، ارزیابی و پیشگویی آنها شود. ویژگی هایی که تاکنون در علوم منابع طبیعی مورد پایش قرار گرفته اند غالبا محدود به ترکیب و ساختار پوشش گیاهی بوده‏اند و عملکرد اکوسیستم کمتر مورد توجه بوده است. روش تجزیه‏وتحلیل عملکرد چشم‏انداز (LFA) یک روش پایش عملکرد اکوسیستم هاست که به پایش عملکرد چشم انداز طی زمان و یا در طول مکان می‏پردازد. تحقیق پیش‏رو به بررسی اثر شدت چرا (چرای سنگین، چرای متوسط و عدم چرا) و همچنین جهت جغرافیایی بر عملکرد اکوسیستم محدوده سد طرق مشهد می پردازد. بر اساس روش مورد استفاده در این مطالعه، لکه های موجود در منطقه چهار گروه لکه به نام های بوته‏ای، گندمی، فورب و سنگ و چهار گروه فضای بین لکه ای به نام های خاک لخت، خاک پوشیده از سنگ و خاک با پوشش توام قطعات سنگی و لاشبرگ تشخیص داده شدند. نتایج مقایسه‏ی سه سایت از نظر هر سه پارامتر عملکردی روش LFA (پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصرغذایی) نشان داد افزایش شدت چرا به طور معنی‏داری منجر به کاهش عملکرد اکوسیستم مورد مطالعه شده است به نحوی که مقدار H به‏دست آمده از آزمون کروسکال والیس برای آن‏ها به ترتیب18.86، 12.08 و 17.17است که در هر سه حالت از مقدار کای اسکور جدول بیشتر است. همچنین مقایسه ی انواع لکه ها و فضاهای بین لکه‏ای (8گروه) با یکدیگر نیز نشان داد که بین این گروه ها نیز تفاوت عملکردی معنی‏داری وجود دارد. از این منظر لکه های فورب و گندمی در بیشتر سایت ها دارای بالاترین عملکرد و لکه های سنگ و فضای بین لکه‏ای خاک لخت در بیشتر سایت ها دارای کمترین عملکرد بودند. مقایسه ی جهات گروه بندی شده یعنی شمالی-غربی با جنوبی-شرقی نیز نشان داد گروه شمالی-غربی از نظر هر سه پارامتر عملکردی دارای امتیاز بالاتری از گروه جنوبی-شرقی است.