بررسی و تحلیل الگوی فرارفت رطوبتی بارش های فراگیر ایران

انتقال بخارآب در جو، وابستگی مستقیمی به شرایط گردش جوی دارد و با تغییرات گردش جو در طی سال میزان و مسیر انتقال رطوبت نیز تغییر می یابد. یکی از مولفه های گردش جوی موثر در وزش و انتقال رطوبت، مراکز پرفشار هستند که در صورت قرارگیری بر روی سطح آب و منابع تامین رطوبتی می تواند موجب وزش رطوبتی در سطح گسترده ای شوند. بااین حال نقش سامانه های کم فشار و سیکلون ها در وزش و شار رطوبت اگرچه به اندازه سامانه های پرفشار نیست، ولی نقش به سزایی نیز در انتقال و نحوه وزش رطوبتی دارند. هدف از این پژوهش، بررسی و مطالعه وزش رطوبتی بارش های ایران می باشد. برای این منظور داده های فشار، رطوبت ویژه، مولفه مداری و نصف النهاری سطوح 1000، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه داده NCEP/NCAR وابسته به سازمان جو و اقیانوس شناسی ایالات متحده امریکا استخراج موردبررسی و تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که وزش رطوبتی بارش های ایران ناشی از الگوی وزش رطوبتی کم فشار دو هسته ای سودان و شرق مدیترانه- پرفشار اروپا، الگوی وزش رطوبتی کم فشار چندهسته ای ایران مرکزی، شرق مدیترانه و جنوب شرق عربستان، الگوی وزش رطوبتی پرفشار شمال غرب اروپا-کم فشار خلیج فارس، الگوی وزش رطوبتی پرفشار سیبری و قزاقستان- کم فشار جنوب شرق ایران و کم فشار مدیترانه بوده است. در مجموع نتایج نشان داد که دریای عرب در تراز پایین و دریای مدیترانه در تراز بالا بیشترین نقش را در وزش رطوبتی بارش های ایران داشته اند.