بررسی توسعه یافتگی استان های مرزی در راستای امنیت پایدار با استفاده از مدل ویکور

در کشورهای جهان سوم وجود دوگانگی های منطقه ای به دلایل متعدد مسیر توسعه یافتگی آن ها را با چالش مواجه ساخته است. توسعه نامتوازن به مرورزمان باعث عدم ثبات و پایداری امنیت می شود. بنابراین اولین گام در برنامه ریزی توسعه منطقه ای شناسایی وضع موجود مناطق و تجزیه وتحلیل بخش های مختلف اقتصادی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و بهداشتی آن است. رتبه بندی سطوح مناطق از مواهب توسعه به شمار می رود. لذا هدف این پژوهش سنجش میزان شاخص های توسعه در استان های مرزی کشور در راستای امنیت پایدار است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. داده های پژوهش 90 شاخص مختلف که از سالنامه آماری مرکز آمار ایران استخراج گردیده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از روش سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل ویکور که یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشد استفاده شده است. برای مشخص کردن جایگاه هریک از استان های مرزی مورد مطالعه از روش ویکور نشان داد که استان مازندران با احتساب کمترین میزان ویکور محاسبه شده (0.195687Qi:) در جایگاه نخست و به ترتیب استان خراسان رضوی با میزان ویکور (0.499897Qi:)) در جایگاه دوم و درنهایت استان خوزستان با میزان ویکور (0.75235Qi:) در جایگاه سوم قرارگرفته است. درنهایت استان های مرزی در سه طیف به ترتیب مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب طیف بندی شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که درمجموع دو استان مرزی که به ترتیب استان های خراسان شمالی و مازندران در طیف اول با ویژگی مطلوب قرارگرفته اند. همچنین از 16 استان مرزی مورد مطالعه هفت استان دیگر نیز شامل استان های خوزستان، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، آذربایجان غربی، هرمزگان، گلستان و گیلان در طیف نیمه مطلوب قرارگرفته اند درنهایت هفت استان باقیمانده دیگر نیز که شامل استان های: سیستان و بلوچستان، بوشهر، کردستان، خراسان جنوبی، ایلام، اردبیل، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان در طیف نامطلوب که نمایش دهنده وضعیت بد این شاخص ها در سطح استان می باشد قرارگرفته اند.