تجزیه وتحلیل کروموزومی بلوط دارمازو (Quercus infectoria G. Oliver)

دارمازو Quercus infectoria G.Oliver)) یکی از گونه های با ارزش و اصلی جنگل های زاگرس است و از نظر زیست محیطی، اقتصادی، ژنتیکی و دارویی حائز اهمیت است. انجام مطالعات سیتوژنتیکی در گونه ها و جمعیت های گیاهی به دلیل فراهم کردن اطلاعات کمی روی تاریخچه تکاملی گیاه، تعیین قرابت های بین گونه ای و مشخصات کاریولوژیکی، اهمیت فوق العاده ای دارد. این مطالعه با هدف تعیین کاریوتیپ و ساختار کروموزومی گونه دارمازو و تنوع کاریوتیپی میان چهار جمعیت آن در غرب ایران (سردشت، مریوان، شینه قلایی و کاکاشرف) با استفاده از مریستم ریشه و سیستم تجزیه تصویری انجام شد. پس از اجرای مراحل پیش تیمار، تثبیت، هیدرولیز و رنگ آمیزی، نمونه های میکروسکوپی تهیه و خصوصیات کاریوتیپی تعیین شدند. نتایج نشان داد که تعداد کروموزوم های بیشتر سلول های مورد مطالعه 24 = x2 = n2 بود اما 25 = x2 = n2 و 26 = x2 = n2 و تریپلوئیدی نیز در برخی از سلول ها مشاهده شد. تجزیه وتحلیل واریانس و مقایسه میانگین بر روی سه تا ده سلول 24 کروموزومی از سه تا هفت پایه مختلف در هر جمعیت انجام شد. تفاوت معنی دار بین جمعیت های مورد بررسی از نظر صفات طول کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه مشاهده شد. شاخص های تقارن، تقارن نسبی کاریوتیپ را در جمعیت های مورد بررسی نشان دادند. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که طول کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه بیشترین نقش را در ایجاد واریانس داشتند. تجزیه خوشه اینیز جمعیت های مورد مطالعه را در دو خوشه مجزا طبقه بندی کرد. به طوری که دو جمعیت کاکاشرف و شینه قلایی در یک خوشه و دو جمعیت سردشت و مریوان در خوشه دیگر قرار گرفتند.