شناسایی موضوعات نوظهور در حوزه ژنتیک: یک تحلیل علم سنجی

ژنتیک، موضوع پراکنده ای مرتبط با تنوع و توارث در تمام موجودات زنده است. در این حوزه پژوهش های زیادی انجام گرفته است. شناسایی زمینه های پژوهشی فعال این حوزه و حدود موضوعاتی که در عرصه علمی که در چند ساله اخیر مطرح شده است، حائز اهمیت است.
پژوهش حاضر، با رویکرد علم سنجی به مطالعه تحولات موضوعی حوزه ژنتیک پرداخته است. 79593، 40184 و 97512 مقاله مرتبط با ژنتیک در وبگاه پاب مد به ترتیب مربوط به سه دوره زمانی پایه (2004-1909)، دوره 5 ساله (2009-2005) و دوره 10ساله (2014-2005) با استفاده از نرم افزارهای پری مپ (PreMap)، اکسل (Excel)و اس پی اس اس (SPSS) تحلیل گردیده است.
یافته های پژوهش نشانداد که روند رشد مقالات در حوزه ژنتیک در فاصله سال های 2005 تا 2014 دارای سیر صعودی بوده است. فعال ترین زمینه پژوهشی در این حوزه شامل ژنومیکس، پروتئومیکس، واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) و فارماکوژنتیک می باشد. همچنین براساس شاخص دربردارندگی نشان داده شد که تحول در موضوعات بسیار بوده است و روز به روز موضوعات جدید به حوزه ژنتیک افزوده می شود.
کشف روابط مفهومی میان مدارک یک حوزه علمی، فرایندی پیچیده است، لذا نتایج حاصل از آن نیز احتیاج به درکی عمیق دارد. رویکردهای کمی در مطالعات علمی، اگرچه کاستی هایی دارد و نمی تواند همه جانبه به تحلیل ابعاد مختلف موضوع بپردازد، اما بی فایده و غلط هم نیست و به سیاستگزاران و برنامه ریزان، شناختی کلی می دهد تا به وضعیت کنونی، اشراف پیدا کرده و بتوانند واقعی تر تصمیم بگیرند و کارآمدتر عمل کنند. روند ادامه این نوع پژوهش ها که با هدف ارزیابی یک حوزه علمی انجام می گیرند در نهایت سبب تقویت مدیریت آن حوزه می گردد