بررسی رژیم بادی و پتانسیل حمل ماسه به منظور شناسایی اشکال تپه های ماسه ای

رسوبات بادی در حدود 6 درصد از سطح زمین را تحت گستره خود قرار داده است که حدود 97 درصد آن در مناطق خشک قرار گرفته است و به طور متوسط حدود 20 درصد از مناطق خشک جهان به وسیله این رسوبات پوشیده شده است. شدت و جهت باد غالب می-تواند در رسوب گذاری تاثیرگذار باشد و در نهایت در شکل گیری تپه های ماسه ای بسیار مهم است. با توجه به این که رسوبات حمل شده توسط باد خسارات و اثرات زیان باری دارد لزوم بررسی آن ها از اهمیت قابل توجه ای برخوردار می باشد. در این تحقیق از روش فرایبرگر و با استفاده از نرم افزارهای 7.0 WR PLOT و 2013 MATLAB به ارزیابی رژیم بادی در منطقه ارگ بلند کاشان پرداخته شده است و از داده های بادسنجی پنج ایستگاه نزدیک به منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج (برآیند پنج ایستگاه) بیانگر حاکمیت بادهای شرقی-غربی می باشد و هر یک از ایستگاه ها یک نوع رژیم بادی را نشان می دهند. درصد فراوآنی بادهای آرام به ترتیب در ایستگاه های جنگلبانی (77/32)، قم (05/40)، گرمسار (83/44)، اردستان (15/50) و کاشان (04/77) افزایش می یابد. بعد از بادهای آرام در منطقه بیشترین فراوانی مربوط به کلاس 11-7 نات است در حالیکه کلاس 17-11 نات (شاخص فرسایندگی 6/992) موثرترین کلاس فرسایش بادی در منطقه است. ایستگاه جنگلبانی بادرود با 81/441 واحد برداری و ایستگاه کاشان با 02/40 به ترتیب بیشترین و کمترین پتانسیل حمل ماسه را نشان دادند. مقایسه تطبیقی یافته های این پژوهش با بررسی های دیگر مناطق جهان بیانگر این است که پتانسیل حمل ماسه در محدوده ارگ بلند کاشان زیاد نیست و در حالت کلی می توان گفت که در کلاس کم-متوسط قرار گرفته و بیشترین تطابق نوع رژیم بادی ( DPt و UDI) در نزدیکی ایستگاه کاشان و جنگلبانی بادرود در قالب تپه های خطی و عرضی مشاهده شد. همچنین یافته ها نشان دهنده این است که بین نتایج حاصل از محاسبات به شیوه فرایبرگر و کلاس های سرعت نسبت به نرم افزار گلماسه نما (3.0 Sand Rose Graph) به صورت کامل تطابقی وجود ندارد.