تحلیل جامعه شناختی پیامدهای حضور صنعت نفت بر توسعه اجتماعی- اقتصادی- فرهنگی مناطق نفت خیز از منظر ذینفعان محلی (مورد مطالعه: ساکنان حوزه میدان نفتی دارخوین)

همراه با ورود صنعت نفت به مناطق نفت خیز، ساکنان محلی در کنار درک تمایزهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی؛ پیامدهای زیست محیطی، تغییرات معیشتی، سبک زندگی، دگرگونی ارزش ها و هنجارها را نیز تجربه کرده اند. حضور صد ساله نفت، تجربه های ساکنان بومی را در چندین دوره زمانی سامان داده است که با تغییرروابط قدرت، گسترش ارتباطات و دانش برآمده از تغییرات گفتمانی پساجنگ از یکسو و آگاهی از نقش و اهمیت کنش محورانه بر پیشرفت پروژه ها از دیگر سو، دریافت ها و مطالبات آنان شکل تازه ای به خود گرفته است. در این مقاله از منظر ذینفعان محلی، پیامدهای توسعه ناشی از صنعت نفت تحلیل و بررسی شده است. با استفاده از رهیافت نظریه بنیانی، تجارب زیسته مردم ساکنان مناطق نفت خیز در حوزه میدان نفتی دارخوین، از طریق انجام مصاحبه های باز و نیمه ساختار یافته گردآوری و نتایج از طریق کدگذاری های باز، محوری و انتخابی در چهار الگوی پارادایمی دسته بندی شده اند. این چهار الگو شامل پدیده های مرکزی وفاداری مشروط، توقع از نفت، احساس ناکارآمدی و بی قدرتی و نیز مقاومت و تهدید، در گستره رویکردهای حمایتی و انتقادی از حضور نفت جای گرفته اند. از تلفیق مدل های مفهومی، پدیده مرکزی بیگانگی ساکنان مناطق نفت خیز نسبت به توسعه و پیامدهای آن پدیدار شده است که پیوند دهنده مفاهیم و مقوله های چهار مدل پارادایمی بوده و با خرده فرهنگ عشیره ای، جداافتادگی ساکنان، احساس تبعیض و بی قدرتی آنان سازگار است.