اثر دما و شدت تشعشع بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج در شرایط اقلیمی مازندران

به منظور بررسی اثر اقلیم های متفاوت محلی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم بومی و اصلاح شده برنج (’طارم هاشمی‘ و’شیرودی‘) و کمی سازی روابط عملکرد و اجزای عملکرد با شدت تشعشع خورشیدی و دمای هوا در طول دوره رشد، سه آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سه منطقه بابلسر، آمل و پل سفید از شهرستان های استان مازندران در سال 1393 اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر اقلیم های متفاوت محلی بر برخی از صفات همچون عملکرد دانه، تعداد خوشه، وزن خوشه، طول خوشه، تعداد کل دانه در خوشه و تعداد دانه پر به طور آماری در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. مزارع پل سفید در کلیه صفات نسبت به مزارع آمل و بابلسر از مقادیر عددی پایین تری برخوردار بودند که علت آن را می توان به وقوع میانگین دمای هوا و شدت تشعشع خورشیدی پایین تر در طول دوره رشد برنج به خصوص در مرحله زایشی در این منطقه نسبت داد. کاهش میانگین دما هوا و شدت تشعشع خورشیدی ناشی از افزایش ارتفاع از سطح آب های آزاد، باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (25-10 درصد وابسته به رقم) در هر دو رقم شد. علاوه بر این، تاثیر کاهش میانگین دمای هوا بر عملکرد دانه بیشتر از شدت تشعشع خورشیدی بود. در مجموع، با استفاده از یافته های این مطالعه به خوبی می توان تغییرات عملکرد دو رقم برنج را در اقلیمی های متفاوت محلی مورد مطالعه را کمی سازی و همچنین کاهش احتمالی عملکرد برنج به دلیل تاخیر در کشت را نیز برآورد کرد.