ارزیابی خصوصیات کیفی دانه چهار رقم گندم نان (Triticum aestivum L.) در استان های تولید کننده گندم کشور

گندم نان اصلی‏ترین محصول زراعی است که به دلیل تنوع ارقام و اثر متقابل آن‏ها با محیطی که در آن کشت می‏شوند، از تنوع کیفیت بالایی برخوردار است. در بسیاری از نقاط جهان، آب و هوا، وضعیت زمین زراعی و مدیریت زراعی نقش تعیین کننده‏ای در کیفیت ارقام گندم دارند. با توجه به عدم وجود آمار و اطلاعات در خصوص وضعیت کیفی ارقام مختلف گندم در مزارع کشاورزان، در این تحقیق خصوصیات کیفی و نانوایی شامل؛ وزن هزار دانه، میزان پروتئین و گلوتن مرطوب و ارتفاع رسوب SDS در دانه چهار رقم گندم [چمران، پیشگام (آبی) و سرداری و آذر 2 (دیم)] که بیشترین سطح زیر کشت را در کشور دارند، طی سال‏های زراعی93-1392 و 94-1393 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گندم دیم آذر2 در استان‏هایی که طی دو سال زراعی کشت شده بود، با میانگین 46/11 درصد پروتئین، 3/26 درصد گلوتن مرطوب و 2/55 میلی‏لیتر ارتفاع رسوب SDS، از کیفیت بالاتری نسبت به رقم سرداری برخوردار بود. بین خصوصیات کیفی دو رقم گندم آبی چمران و پیشگام در استان‏های مختلف کشور تفاوتی مشاهده نشد. نتایج نشان داد که ارقام گندم کشت شده در استان‏های کردستان، همدان و کهگیلویه و بویراحمد از کیفیت پایین‏تری از لحاظ صفات کیفی مورد مطالعه برخوردار بودند. به نظر می رسد پایین بودن کیفیت دانه در استان های مذکور به دلیل وجود درصد بالای مزارع دیم در این مناطق می باشد که دچار کمبود عناصر غذایی موجود در خاک بیشتری هستند.