بررسی تحلیلی نقش مایه ی شیر در آثار سفالی سده های پنجم تا هشتم ه.ق

چکیده:
دست یابی به صنعت سفال به عنوان اولین دست ساخته های کاربردی بشر، نقش بسزایی در زندگی او ایفاد کرد و ایجاد نقوش برروی سفال ها به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان در دوره های مختلف مطرح بوده است. نقوش روی سفال ها که ریشه در مفاهیم اعتقادی، باورها، تمایلات و آرزوهای هر عصری دارد، در تمام ادوار تاریخی دوشادوش صنعت سفال خودنمایی نموده است. شیر از جمله نقوش رایج و مورد توجه اعصار مختلف بوده است. سده های پنجم تا هشتم ه.ق. به لحاظ تحولات بدیع هنری همواره مورد توجه هنرپژوهان بوده است. این نوشتار بر آن است تا با بررسی نقش مایه ی شیر در سده های مذکور، به این سوالات پاسخ دهد که در یک رویکرد مقایسه ای و تطبیقی نقش مایه ی شیر در فاصله ی سده های پنجم تا هشتم ه.ق. از منظر معیارهای زیباشناختی (با تاکید بر فرم و ساختار) از چه ارزش های زیباشناختی حکایت می کند؟ و در صورت مشاهده ی تغییرات چشمگیر در فرم و ساختار این نقش مایه ، این تغییرات چه دلیلی می تواند داشته باشد؟ برای پاسخ گویی به سوالات مذکور، تلاش شده است تا با تکیه بر روش تحلیلی که یکی از معروف ترین روش های تجزیه و تحلیل آثار هنری است به بررسی آثار سفالی سده های پنجم تا هشتم ه.ق. و مقایسه ی آن ها با یکدیگر بپردازیم. مراد از تحلیل ساختاری، بررسی رابطه ی نقش مایه ی اصلی با سایر نقش مایه های مجاور، بررسی رابطه ی فرم و شکل کلی ظرف با نقش مایه ی اصلی و سایر نقش مایه ها و بررسی مستقل خود نقش مایه ی اصلی (شیر) است. به نظر می رسد که باوجود انتظار معمول، گذشت زمان و عوامل دیگری چون آشنایی بیشتر هنرمندان با سنت های هنری دیگر، تاثیر چندانی در قوت طراحی و پختگی آن نداشته است. نقش مایه ی شیر آثار سفالی متعلق به سده های پنجم و ششم ه.ق. در مقایسه با آثار متاخر، از طراحی خطی قوی، تاکید بر رابطه ی اندام وار زمینه و موضوع اصلی، تناسب خود نقش مایه و ارتباط ظریف آن با کالبد ظرف برخوردار است.
زبان:
فارسی
صفحات:
207 تا 224
لینک کوتاه:
magiran.com/p1756375 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!