تحلیل و گاهنگاری پیشنهادی شهر اشکانی «شهرتپه» چاپشلو در شهرستان درگز، شمال شرق ایران

«شهرتپه» یکی از محوطه های اشکانی شمال شرق ایران در شهرستان درگز است. با استناد به بررسی های باستان شناسی، این محوطه، یکی از وسیع ترین محوطه های اشکانی این حوزه ی جغرافیایی است؛ به علاوه، با استناد به کاوش های باستان شناسی، این محوطه، یکی از محوطه های مهم اوایل دوره ی اشکانیان در شمال شرقی ایران است. شباهت یافته های باستان شناسی شهرتپه با محوطه ی نسا، به همراه وسعت محوطه (حدود 70 هکتار) و یافته های باستان شناسی آن، نشان می دهد شهرتپه از محوطه های مهم دوره ی اشکانیان در شمال شرق ایران است. به دلیل همین اهمیت است که بعضا از این محوطه، به عنوان یکی از محوطه های احتمالی معرف «دارا» در اوایل دوره ی اشکانیان یاد می شود؛ لذا در پژوهش پیش رو تلاش می گردد، ضمن بررسی و ارزیابی داده های باستان شناسی شهرتپه، و جایگاه آن در تاریخ اوایل دوره ی اشکانی، اهمیت این محوطه در مطالعات باستان شناسی اشکانیان در شمال شرق ایران مورد بحث و ارزیابی قرار گیرد. به علاوه، تلاش شده بدین پرسش پاسخ داده شود که آیا شهرتپه می تواند یکی از محوطه های احتمالی معرف شهر دارا اشکانی باشد؟ و یا به عبارت کلی تر، آیا می توان این شهر مهم اوایل دوره ی اشکانی را در حوزه ی جغرافیای سیاسی امروزی درگز جستجو نمود؟ پاسخ به موارد فوق از این منظر حائز اهمیت است که از اشکانیان در شمال شرقی ایران، اطلاعات معدود و پراکنده ای در دست است؛ لذا مطالعات باستان شناسی شهرتپه می تواند تاحدودی در پاسخ به پرسش های تاریخی و باستان شناسی اشکانیان در شمال شرقی ایران راهگشا باشد. رویکرد پژوهش حاضر در پاسخ به پرسش های فوق، داده های باستان شناسی مرتبط با اشکانیان در شهرستان درگز و محوطه ی شهرتپه است. به علاوه، در کنار داده های باستان شناسی، از متون کلاسیک در پاسخ به مکان یابی احتمالی شهر دارا در منطقه ی درگز استفاده گردیده است. براساس موارد یاد شده در بالا، شهرتپه به واسطه ی وسعت و داده های فرهنگی از جمله ظروف و قطعات سفالی مطالعه شده، تزیینات معماری شامل آجرهای منقوش و وجود یک منطقه ی صنعتی شناسایی شده در آن، احتمالا یکی از مهم ترین محوطه های اوایل دوره ی اشکانی در شمال شرق ایران است.