تغییرات فیتوشیمیایی و مورفوفیزیولوژیکی اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) در پاسخ به بسترهای مختلف کشت

از آنجایی که مواد موثره گیاه اسطوخودوس برای معالجه بیماری های مربوط به سیستم عصبی و درمان رماتیسم استفاده می شود، ارزیابی فیتوشیمیایی این گیاه بویژه در شرایط محیط کشت و تولید ضروری می باشد.
این پژوهش به منظور بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر مقدار تغییرات اجزای اسانس، محتوای کلروفیل، عناصر غذایی، ویژگی های رشدی و ریشه زایی گیاه دارویی اسطوخودوس به اجرا درآمد.
آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار انجام شد .بسترهای مختلف کشت تولید گیاه در این تحقیق شامل M1: ماسه، M2: ماسه:پرلیت (1:2)، M3: ماسه:پیت ماس (1:2)، M4: ماسه:ورمی کمپوست (1:2)، M5: ماسه:پرلیت:پیت ماس (1:1:2)، M6: ماسه:پرلیت:ورمی کمپوست (1:1:2)، M7: ماسه:پیت ماس:ورمی کمپوست (1:1:2)، M8: ماسه:ورمی کمپوست:پیت ماس:پرلیت (2:1:1:2)، M9: ماسه:ورمی کمپوست:پیت ماس:پرلیت (2:1:1:4) و M10: ماسه:ورمی کمپوست:پیت ماس:پرلیت (2:1:1:6) بودند.
بسترهای مختلف کشت تاثیر معنی داری بر همه ی خصوصیات ریشه زایی گیاه، میزان کلروفیل، مقدار عناصر غذایی و همچنین میزان تغییرات اجزای اسانس گیاه اسطوخودوس داشت. لیمونن، بورنئول و کامفور به ترتیب بیشترین میزان ترکیبات اسانس را شامل شدند. بیشترین مقدار لیمونن و منوترپن های اکسیژنه در تیمار M1، درصد ریشه زایی و تعداد ریشه اصلی در تیمار M3، مقدار کامفور، کلروفیل و وزن خشک ریشه در تیمار M5، مقدار بورنئول در تیمار M8 و میزان منوترپن های هیدروکربنه در تیمار M10 مشاهده شد.
کاربرد بسترهای مختلف کشت در تولید و تکثیر گیاه دارویی اسطوخودوس علاوه بر اعمال تغییرات در خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه می تواند به طور مستقیم سبب تغییر در خصوصیات فیتوشیمیایی و ترکیبات اصلی اسانس اسطوخودوس بشود.