تاثیرمداخله آموزشی بر پیشگیری از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم: کاربرد تئوری شناختی- اجتماعی

بیماری های قلبی عروقی، علت اصلی ابتلا، مرگ و میر و ناتوانی در سراسر دنیا هستند. با توجه به تغییر شیوه ی زندگی ، بسیاری از عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی از دوران کودکی و نوجوانی آغاز می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر پیشگیری از عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر زرین شهر شهرستان لنجان سال 1394 صورت پذیرفت .
پژوهش حاضر یک مطالعه تجربی از نوع مداخله ای بود. دو دبیرستان با تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل طبقه بندی شدند. 71 نفر از دانش آموزان و مادران شان و مربی پرورشی یکی از دبیرستان ها به عنوان گروه مداخله و 80 نفر از دانش آموزان و مادران شان و مربی پرورشی دبیرستان دیگر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. برنامه ی آموزشی برای دانش آموزان و مادران و مربی پرورشی گروه مداخله بر اساس تئوری شناختی اجتماعی طراحی و اجرا شدکه علاوه بر تاکید بر بعد فردی دانش اموزان به بعد اجتماعی دانش آموزان ( مادران و مربی پرورشی دانش آموزان ) نیز تاکید داشته است و به علت این که بیشتر سازه های این تئوری در حیطه ی یادگیری نگرشی قرار داشتند بیشتر از استراتژی های آموزشی پرسش و پاسخ و بحث گروهی در جریان آموزش استفاده گردید، برگزار شد . شش ماه پس از اتمام آموزش ها دانش آموزان گروه مداخله، پرسشنامه ها را تکمیل کردند. سپس داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 20 در سطح معنی داری کمتر از 05/0 مورد بررسی قرار گرفت. از آزمون های آماری t مستقل، t زوجی، کای اسکوئر و من – ویتنی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
نتایج مطالعه، نشان داد که میانگین نمره ی هیچکدام از سازه های مدل تئوری شناختی- اجتماعی قبل از مداخله بین دو گروه اختلاف معنادار نداشتند.اما بعد از مداخله، میانگین نمره سازه های دانش و درک موقعیت، انتظار پیامد، ارزش های پیامد، خودکارآمدی، خود مدیریتی و خود کنترلی در گروه مداخله و میانگین نمره ی سازه موانع درک شده در گروه کنترل به طور معناداری بیشتر بود اما میانگین نمره سازه های محیط و حمایت اجتماعی بین دو گروه اختلاف معنادار نداشت.
مداخله ی آموزشی از سنین پایین در جهت پیشگیری از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی، با استفاده از تئوری شناختی- اجتماعی می تواند در کاهش عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی در دانش آموزان به کار رود.