بررسی تاثیر برخی شاخص های کیفیت آب زیرزمینی بر بیابان زایی اراضی دشت سگزی اصفهان با استفاده از Bayesian Belief Networks

این مقاله با هدف بررسی شدت بیابان زایی در دشت سگزی واقع در بخش شرقی شهرستان اصفهان، با توجه به معیار کیفیت آب زیرزمینی مورد استفاده در مدل مدالوس انجام شد. شبکه های باور بیزین (BBNs) نیز برای تبدیل مدل مدالوس به یک مدل پیش بینی کننده که قابلیت نشان دادن روابط علت و معلولی را داراست مورد استفاده قرار گرفت. با برداشت داده های 12 حلقه چاه آب زیرزمینی در منطقه (1391-1392) و استفاده از تکنیک هایی نظیرکریجینگ و معکوس فاصله وزنی، نقشه تغییرات مکانی دادهای کیفیت آب شامل میزان کلر، نسبت جذب سدیم، هدایت الکتریکی، مجموع مواد محلول در آب و پی اچ و همچنین میزان افت سطح آب به صورت پیوسته در محیط GIS ایجاد گردید. اثرات تغییرات شاخص های کیفیت آب بر شدت بیابان زایی منطقه با انجام تجزیه و تحلیل های حساسیت سنجی و بررسی سناریوهای مختلف در مدل BBNs انجام شد. با توجه به نتایج حاصل از مدل مدالوس به دلیل کیفیت پایین آب های زیرزمینی، بیابان زایی در منطقه مورد مطالعه در کلاس شدید طبقه بندی شد. تجزیه و تحلیل حساسیت هر دو مدل نشان داد که افت سطح آب، وضعیت یون کلرید و شرایط هدایت الکتریکی آب های منطقه به عنوان مهم ترین پارامترهای دخیل در بیابان زایی منطقه از لحاظ شرایط آب های زیرزمینی بودند. ضریب تبیین بین خروجی مدل مدالوس و BBNs، 0/63 به دست آمد که در سطح اطمینان 95٪ معنی دار بود. این نتایج نشان دادکه استفاده از مدل BBNs در ارزیابی بیابان زایی به خوبی می تواند عدم اطمینان از نتایج ارزیابی را به مدیران نشان داده و آنها را در تصمیم گیری در مورد روش های مناسب مدیریت اراضی یاری نماید.