اثرات کیفیت آب های سطحی بر کیفیت آب های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت تبریز)

مطالعه حاضر بر روی رودخانه آجی چای واقع در دشت تبریز و در شرق دریاچه ارومیه ، به منظور شناسایی عوامل موثر بر آلودگی رودخانه و آبخوان دشت تبریز و مدیریت و کنترل بهتر کیفیت منابع آب، با بهره گیری از تحلیل مولفه های اصلی، روش های هوش مصنوعی (شبکه عصبی مصنوعی و درخت تصمیم M5) و زمین آمار (کریجینگ و کوکریجینگ)، از طریق تحلیل داده های کیفیت آب (کاتیون ها، آنیون ها) در طی دوره آماری 1380 تا 1392 صورت گرفت. تحلیل های چند متغیره آماری قادر هستند حجم گسترده ای از داده ها را پردازش نمایند و به عنوان راهکاری کمی در مدیریت کیفیت آب رودخانه های استان آذربایجان شرقی مطرح گردند. تعیین مهم ترین پارامترهای تاثیرگذار در کیفیت آب منجر به کاهش هزینه ها و هدفدار نمودن پایش، کنترل و حفاظت کیفیت آب می شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش درخت تصمیم گیری (M5) روابط ساده خطی، قابل فهم تر و کاربردی تری برای پیش بینی کلر و شوری ارائه می کند و نوع تصمیمات گرفته شده براساس طبقه بندی در الگوریتم های درخت تصمیم، مشخص، شفاف و قابل استخراج است. همچنین نتایج حاصل از کاربرد روش های زمین آمار نشان داد که وضعیت آبخوان دشت تبریز از لحاظ کیفی نسبت به سال های قبل در وضعیت نامطلوب قرار گرفته و در بخش غربی دشت به دلیل برداشت زیاد توسط چاه ها میزان شوری آب از بیشینه 9000 میکروموس بر سانتی متر در سال 1380 به بالای 11000 میکروموس بر سانتی متر در سال 1390 در مقطع خروجی رسیده است.