بررسی اثر سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد بذر ژنوتیپ های برتر گیاه رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill)

به منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد بذر گیاه رازیانه، تحقیقی در سال های زراعی 1393-1391، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان به صورت کرت‏های یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‏ کامل تصادفی و 3 تکرار انجام شد. در این پژوهش 4 ژنوتیپ برتر رازیانه شامل دو ژنوتیپ بومی همدان و لرستان و دو ژنوتیپ اروپایی 11486 و P11-820065 در 3 تیمار شوری آب آبیاری صفر (شاهد)، 5 و 8 دسی‏زیمنس بر متر بررسی شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از تعداد گل آذین (چتر مرکب)، تعداد چترک، تعداد بذر در چترک، وزن بذر گل آذین، عملکرد بذر در هکتار، وزن هزار دانه، میانگین ارتفاع گیاه در زمان 50 درصد و 100 درصد گلدهی، نسبت وزن خشک به تر، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی کامل، وزن خشک اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس. نتایج نشان داد که اثر شوری بر همه صفات به استثناء درصد اسانس در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر ژنوتیپ تنها بر تعداد بذر در چترک و عملکرد بذر معنی دار نبود. برهمکنش شوری در ژنوتیپ بر همه صفات به استثناء درصد اسانس معنی دار شد. ژنوتیپ P11-820065 بیشترین عملکرد بذر و عملکرد اسانس را (به ترتیب 8/2359 و 4/91 کیلوگرم در هکتار) در تیمار شاهد به خود اختصاص داد. هرچند با افزایش شوری ژنوتیپ های بومی از عملکرد بالاتری برخوردار بودند و ژنوتیپ لرستان به ترتیب با 1463 و 4/38 کیلوگرم در هکتار عملکرد بذر و اسانس در رده اول قرار گرفت. روابط همبستگی نشان داد که عملکرد بذر در هکتار همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد اسانس (90/0) و عملکرد علوفه (73/0) در هکتار دارد. نتایج آزمایش نشان داد که تنش شوری باعث افت عملکرد اقتصادی گیاه یعنی عملکرد بذر و اسانس و همچنین عملکرد علوفه می‏گردد.