تاثیر مهاجرت اشعریان بر تحولات اجتماعی قم

مقاله حاضر، به بررسی علل مهاجرت اشعریان به قم و تاثیر آن ها بر تحولات اجتماعی این منطقه می پردازد. شناخت ماهیت پدیده مهاجرت در شرایط تاریخی آن و در نظر گرفتن عوامل متناسب برای تبیین چرایی آن، نیازمند تحقیق تاریخی گسترده ای است که البته مستلزم ایضاح مقولات و مفاهیم اجتماعی است. دورکیم اعتقاد داشت که مهاجرت می تواند انسجام اجتماعی یا همان عصبیت را به مرور زمان تضعیف نماید. اما به نظر می رسد اشعریان قم توانستند بعد از مهاجرت، الگوهای برآمده از عصبیت را برای مدت های طولانی حفظ کنند و شاید رمز ماندگاری آن ها به عنوان یک هویت واحد قبیله ای همین بود. اشعریان در قم، ضمن پاسداشت الگوهای فرهنگی عصبیت و قابلیت انطباق اجتماعی ، بر نهاد دین تاثیر گذاردند و مبدع تحولاتی درعرصه های اجتماع و اقتصاد نظیر حفر قنوات و احیای روستاها شدند؛ به طوری که در تحول روستاهای پراکنده به روستاهای مجتمع محلات بعدی قم نقش اساسی ایفا نمودند.