شیمی سنگ و ایزوتوپ های Sr-Nd توده های نیمه عمیق مافیک- حدواسط کاشمر، شاهدی بر فرورانش حوضه پشت کمان سبزوار به زیر بلوک لوت

براساس شواهد صحرایی، توده های نیمه عمیق مافیک-حدواسط کاشمر به دو مجموعه قدیمی (غالبا استوک های گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت/مونزودیوریت) و مجموعه جدید (دسته آذرین تیغه های موازی کوارتزمونزودیوریتی) تقسیم می شوند. از لحاظ روابط قطع شدگی، مجموعه قدیمی سنی بین قدیمی ترین واحدهای آتشفشانی منطقه (57 میلیون سال) و گرانیتوئیدهای ائوسن (40 میلیون سال) دارد، اما دسته دایک های موازی به پس از ائوسن (الیگوسن ؟) نسبت داده می شوند. توده های نیمه عمیق مافیک-حدواسط با ویژگی آهکی-قلیایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی، متاآلومین تا کمی پرآلومین، غنی شدگی LILE/HFSE و LREE [8/6-3/5La/Yb)N =)] و تخلیه از HREE، یادآور کمان های منطقه فرورانش اند. این ویژگی ها به همراه بی هنجاری منفی Eu نشان دهنده تشکیل ماگما در عمق پایداری پلاژیوکلاز و آلودگی ماگما با پوسته قاره ای است، که طی ذوب سنگ گارنت باقیمانده است. روند خطی اکسید عناصر اصلی و فرعی در نمودارهای هارکر دلالت بر اهمیت تبلور جدایشی در تکامل ماگمایی دارد. میانگین نسبت های ایزوتوپ اولیه 87Sr/86Sr و 143Nd/144Nd (در 50 میلیون سال) برای نمونه های مجموعه قدیم به ترتیب دارای گستره 7062/0-7054/0 و 51264/0-51262/0 و میزان εNdi دارای گستره 08/1 تا 42/1 است. نسبت های ایزوتوپ اولیه 87Sr/86Sr و 143Nd/144Nd (در 30 میلیون سال) برای دسته دایک های موازی به ترتیب 7056/0 و 51263/0 و مقدار εNdi آن 59/0 است. مقادیر εNdi مثبت و ISr کم در همه سنگ ها همراه با TDM اشان (8/0-6/0) ، دلالت بر این دارد که از ذوب بخشی منبع گوشته سنگ کره ای، که با گدازه های حاصل از فرایندهای فرورانش قبل تر از آن تعدیل شده است، تشکیل شده اند. براساس نمودارهای Th/Ta نسبت به Nb/Ta و نمودار Nb/Y نسبت به Zr/Y، هر دوی فرآیندهای فرورانش و کافت زایی در تشکیل سنگ های کاشمر دخیل بوده اند. این ویژگی با فرورانش پوسته اقیانوسی سبزوار به زیر قلعه لوت سازگار است.