بررسی نظریه فرکتال در رودخانه زرینه رود با استفاده از روش شمارش جعبه ای

هندسه فرکتال کاربردهای بسیاری در قلمرو علوم در دهه های اخیر پیدا کرده است. استفاده از مدل های فرکتالی در بررسی پدیده های ژئومورفولوژیکی طی سال های اخیر گسترش یافته است. یکی از پرکاربردترین روش ها در مطالعه این پدیده ها، بعد فرکتالی است. در این مطالعه، تجزیه و تحلیل فرکتال برای حوضه رودخانه زرینه رود واقع در شمال غرب ایران با استفاده از روش شمارش جعبه ای انجام گرفت. برای دست یابی به این هدف، مطابق روش رودریگز و رینالدو، با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه های توپوگرافی، تعداد سلول های پوشش دهنده تمامی طول رودخانه زرینه رود به همراه انشعابات فرعی آن در هفت مقیاس مختلف(25، 50، 100، 200، 400، 800 و 1600 متر) محاسبه و شبکه های رودخانه ای به کمک نرم افزار Arc GIS استخراج گردید. بعد فرکتالی محاسبه شده (04/1) به مقدار اقلیدسی نزدیک است. این بدان معنی است که بعد فرکتالی مشخصه الگوی پیچ وخم این رودخانه را نشان می دهد. در نتیجه، بعد فرکتالی پایین رودخانه زرینه رود می تواند وجود فرآیندهای کنترلی تکتونیک روی تکامل الگوی زهکشی مورد مطالعه را نشان دهد. بنابراین دلایل می توان نتیجه گرفت رودخانه مذکور از نوع خود الحاقی هست و شکل رودخانه به طور یکسان در تمام جهات منتشر نشده است و در سیمای کنونی شبکه زهکشی، شاخه های جانبی مراتب کمتر، مستقیما به شاخه اصلی با بالاترین مرتبه ریخته می شوند.