بررسی تطبیقی نقش معماران خارجی در تحولات معماری معاصر ایران و ترکیه در سال های 1300 تا 1357ه.ش. (1920 تا 1979م.)

در سال های نخستین قرن بیستم، رهبران سیاسی ترکیه و ایران که متوجه عقب ماندگی کشور خود شده بودند، چاره کار را در نوسازی سریع به شیوه غربی جست وجو می کردند. با توجه به ناآشنایی معماران داخلی با شیوه های نو، حضور معماران خارجی در عرصه آموزش متخصصان داخلی و طراحی و اجرای طرح های عمرانی، سبب تحولات عمده ای در معماری معاصر ایران و ترکیه شد. حضور این معماران در دوران پهلوی، هم زمان با دوره جمهوری اول تا کودتای نظامی 1980میلادی در ترکیه، سبب شد، معماری دوره معاصر از پیشینه تاریخی در این کشورها فاصله بگیرد.
این پژوهش به دنبال آن است که با مطالعه تطبیقی نقش معماران خارجی در تحولات معماری ایران و ترکیه، چگونگی تاثیر متقابل این معماران در معماری معاصر این دو کشور را بررسی کند؛ بنابراین، تحقیق حاضر، نقش این معماران را در تحولات معماری معاصر در ایران و ترکیه شناسایی می کند. در این پژوهش در مرحله اول از روش تفسیری تاریخی استفاده شده است و گردآوری اطلاعات مربوط به معماری معاصر ایران و ترکیه به شیوه مطالعات اسنادی انجام شده است و در مرحله دوم، مطالعه تطبیقی میان معماری معاصر دو کشور صورت گرفته است. نتایج پژوهش، نقش معماران خارجی در تحولات معماری معاصر ایران و ترکیه در سال های 1300 تا 1357ه.ش. (1920 تا 1979م.) را به دو دوره کلی تقسیم می کند و نشان می دهد که در دوره نخست، این معماران در بنیان گذاری شیوه جدید آموزش معماری و نیز معماری و ساختمان سازی در هر دو کشور نقش داشته اند و در دوره دوم، نقش معماران خارجی در حوزه آموزش معماری و فعالیت های حرفه ای در ترکیه، نسبت به ایران محدودتر است. همچنین معماران خارجی از معماری بومی و سنتی در هر دو کشور تاثیر پذیرفته اند.