ارزیابی کیفیت کارآزمایی های بالینی انجام شده در رابطه با تاثیر ماساژ بر شدت درد زایمان با استفاده از معیارهای CONSORT

مطالعات کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی، یکی از مهم ترین و کارآمدترین مطالعات در علوم پزشکی می باشند. به علت اهمیت این نوع مطالعات در تولید شواهد معتبر علمی در رابطه با سلامت مادران، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کیفیت گزارش کارآزمایی های بالینی منتشر شده در رابطه با تاثیر ماساژ بر شدت درد زایمان توسط پژوهشگران ایرانی و با استفاده از معیارهای CONSORT طراحی و انجام شد.
در این مطالعه توصیفی، مقالات کارآزمایی بالینی منتشر شده در رابطه با تاثیر ماساژ بر شدت درد زایمان در مجلات فارسی و انگلیسی زبان نمایه شده در SID، IranMedx، IRANDOC، Magiran، PubMed، Scopus، CINAHL و Google scholar با استفاده از کلید واژه های درد زایمان، ماساژ، کارآزمایی بالینی در فاصله سال های 96-1384 بررسی شدند. از تعداد کل 155 مقاله، 20 مقاله با استفاده از ابزار Consort 2010 مورد ارزیابی قرار گرفتند. بیشترین و کمترین امتیازی که هر مقاله می توانست به دست آورد 37 و صفر بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و نرم افزار آماری SPSS (نسخه 14) انجام شد.
بر اساس نتایج ارزیابی 20 مقاله در زمینه تاثیر ماساژ بر شدت درد زایمان، میزان انطباق کلی کیفیت مقالات مورد بررسی با معیارهای گزارش Consort، 54% برآورد شد. در مجموع، بیشترین نقص در قسمت مواد و روش ها بود و از آیتم های این قسمت، بیشترین نواقص در تعیین حجم نمونه، روش به کار رفته برای تخصیص تصادفی شرکت کنندگان در مطالعه و نحوه کورسازی و انجام آن بود. میانگین کلی نمرات مقالات 18/3±15/20 از حداقل و حداکثر 27-12 بود. بیشترین درصد نواقص گزارش شده مرتبط با بخش مواد و روش ها به میزان 42% تخمین زده شد.
بیشترین ضعف پژوهشگران در گزارش نتایج مطالعات، در قسمت مواد و روش ها می باشد که می توان با آموزش بیشتر این مباحث، استفاده از متخصصین آمار و متدولوژی و همچنین استفاده از ابزارهای استاندارد برای خودارزیابی مقالات، این موارد را برطرف نمود.