بررسی ساختار قصه های پریان کودکان (با تکیه بر چند افسانه مشهور)

در این جستار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانه های ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداخته ایم و تعداد و توالی خویشکاری آن ها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کرده ایم. نتیجه به دست آمده، نشان می دهد که علی رغم وجود نکات مشابه در خویشکاری ها، توالی آن ها تفاوت چشمگیری با الگوی ساختاری پراپ دارد؛ علاوه بر آن بررسی این جنبه از قصه های پریان به دریافت قدمت روایت های مختلف از یک قصه و نیز قدمت آن نسبت به سایر قصه های مشابه نیز تعیین می شود. چنان که قصه «گل خندان» با دارا بودن بیشتر خویشکاری ها و نیز رعایت توالی آن ها، قدیمی تر از سه قصه دیگر به نظر می رسد و در مرتبه بعدی قصه «دختر نارنج و ترنج» قرار می گیرد و دو قصه «ماه پیشونی» و «نمکی و دیو بدجنس» دارای روایت جدیدتر و متفاوت تری هستند.