رقابت های ژئوپلیتیک و روابط ایران و عربستان: مکانیزم ها و راهبردها

نویسنده:

محمدرضا حق شناس ، سید مسعود موسوی شفایی* ، سید محمد کاظم سجادپور ، محسن شریعتی نیا

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
تمرکز مقاله حاضر بر روند ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان از سال 2003 تاکنون است. سوال اصلی بر این مبناست، چرا روابط ایران و عربستان در روند ژئوپلیتیک منطقه‏ای سیر بن‏بست و تقابلی پیدا کرده است؟ مدعای اصلی آن است، با اشغال عراق، تضعیف قدرت متوازن کننده و روی کار آمدن دولت شیعی، فرآیند دوقطبی‏سازی هویتی/موقعیتی منطقه خلیج فارس قوت گرفت. این فرایند پس از تحولات جهان عرب 2011 با گسست ائتلاف‏های منطقه‏ای/ فرامنطقه‏ای، خلاء قدرتی در ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کرد. در این روند گذار و سیالیت نظم منطقه‏ای، با فعال شدن بسترها و عناصر سیاسی/ هویتی ژئوپلیتیک منطقه، دوگانه های راهبردی «مهار و توازن‏سازی»مبتنی بر مکانیسم‏های سه‏گانه ائتلاف‏سازی، جنگ‏ نیابتی و همچنین رقابت‏ ژئواکونومیکی از طرف ایران و عربستان به مثابه دو هژمون رقیب منطقه‏ای تعقیب می‏شود. دو کشور همواره در تلاشند، با قدرت‏افکنی و اثر‏گذاری بر فرایندها و عناصر چندگانه ژئوپلیتیکی، امنیت منطقه‏ای را کنترل و الگوی نظم‏سازی مطلوب خود را بازطراحی کنند. نهایتا اینکه روش انجام مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی و تبیین علی/تحلیلی است و شیوه گردآوری داده ها نیز از طریق کتابخانه‏ای، استفاده از مجلات، مقالات و منابع اینترنتی می‏باشد.
کلیدواژگان:

عربستان ، ج ، ا ، ایران ، خلیج فارس ، خاورمیانه ، رقابت های ژئوپلیتیک

زبان:
فارسی
انتشار در:
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام، پیاپی 22 (تابستان 1396)
صفحات:
1 تا 32
لینک کوتاه:
magiran.com/p1772858 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 1,390,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
اطلاعات بیشتر
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!
More information