بررسی اثر شوری خاک بر پراکنش گونه های گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور (مطالعه موردی: حوزه آبخیز فوجرد- استان قم)

این پژوهش با هدف بررسی رابطه برخی عوامل مبین شوری خاک با پوشش گیاهی حوزه آبخیز فوجرد انجام شد. بدین منظور پس از انتخاب تیپ های گیاهی شاخص در منطقه و تشکیل واحدهای کاری نسبتا همگن از نظر خاک و توپوگرافی، از خاک و پوشش گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک نمونه برداری شد. تعداد نمونه ها با توجه به مساحت دربردارنده هر یک از واحدهای همگن تعیین شدند. در هر پلات نوع گونه ها و درصد تاج پوشش گیاهی یادداشت شد و اقدام به حفر پروفیل خاک شد. از هر پروفیل خاک بسته به عمق خاک و عمق ریشه گیاهان نمونه برداری شد و قابلیت هدایت الکتریکی، سدیم تبادلی، نسبت جذب سدیم و درصد جذب سدیم در هر یک از نمونه های خاک اندازه گیری شدند. ضریب همبستگی پیرسون عوامل شوری با تیپ رویشی و درصد تاج پوشش گیاهی با استفاده از نرم افزار SPSS18.0 محاسبه شد. نتایج نشان داد پوشش گیاهی دارای همبستگی معکوس با عوامل شوری خاک است. با انجام آنالیز واریانس یکطرفه بر اساس آزمون دانکن معلوم شد حضور نوع گونه های گیاهی تحت کنترل هدایت الکتریکی خاک (233/0-) و درصد جذب سدیم (167/0-) قرار دارد و درصد تاج پوشش گیاهی متاثر از هدایت الکتریکی خاک (194/0-) و مقدار سدیم قابل تبادل (2/0-) است. بنابراین سدیمی بودن خاک ، مهم ترین عامل محدودکننده پوشش گیاهی در حوزه آبخیز فوجرد است.