ارزش های اجتماعی در اولویت گذاری سلامت: تحلیل اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

نظام سلامت به عنوان جزئی از نظام گسترده اجتماعی ملزم به در نظر گرفتن ارزش های اجتماعی در تصمیمات اولویت گذاری سلامت می باشد. این مطالعه با هدف شناسایی ارزش های اجتماعی مورد توجه در اسناد بالادستی مرتبط با سلامت انجام شد.
در این مطالعه کیفی از چارچوب Clark-Weale برای شناسایی ارزش ها استفاده شد. شناسایی اسناد کلیدی مرتبط با حوزه سلامت (11 سند) به طور هدفمند انجام شد. اسناد شامل قانون اساسی، برنامه های پنج ساله توسعه، قانون بیمه همگانی، برنامه پزشک خانواده شهری، نقشه تحول نظام سلامت جمهوری اسلامی، قانون تشکیل وزارت بهداشت و قانون تشکیلات و ساختار وزارت بهداشت بود. با استفاده از تحلیل محتوایی اقدام به تحلیل هر یک از ارزش ها گردید.
نتا یج: رویکرد متفاوتی در توجه به ارزش های اجتماعی وجود داشته است. در برخی از اسناد صراحتا به بیان ارزش های اجتماعی و لزوم توجه به آن ها پرداخته شده است. در حالی که در برخی دیگر تلویحا به تعدادی از آن ها اشاره شده است. نقشه تحول سلامت جامع ترین سند از نظر توجه به ارزش ها بود و ارزش عدالت پرتکرارترین ارزش در اسناد بود. اثربخشی بالینی در هیچ یک از اسناد، مورد توجه قرار نگرفته بود.
اگرچه به مرور زمان، اهمیت ارزش های اجتماعی در اسناد بالادستی افزایش یافته است ولی رویه یکسانی در آن ها وجود ندارد و در هریک بر ارزش های متفاوتی تاکید شده است. به نظر می رسد استفاده از اسناد بالادستی به عنوان یک راهنمای عملی در حصول اهداف نظام سلامت تاثیر گذار باشد.