نور در مثنوی معنوی

مثنوی معنوی، از مهمترین آثار تعلیمی- عرفانی قرن هفتم هجری است که شاعرش، جلال الدین محمد بلخی، فرزند نویسنده معارف، شاگرد برهان الدین محقق ترمذی و همنشین و هم صحبت شمس تبریزی صاحب مقالات، بوده است. این مطالعه کتابخانه ای، با روش توصیف متن و تحلیل محتوا، به بررسی نور وجلوه های مختلف آن در مثنوی پرداخته است. حاصل آن که مولوی، در مبحث نور، به افکار و ساحت های قرآنی، عرفانی، فلسفی، فیزیکی، ادبی و لغوی توجه دارد و بیشتر و قویتر از همه تحت تاثیر اندیشه قرآنی نور آفریننهه و برابر با وجودبخش است که خداوند را نور آسمان ها و زمین و نوری می داند که ظلمت عدم با تجلی او محو شده و آفریده ها و مخلوقات از آن نور، ظاهر و آشکار شده اند. البته، میراث عرفانی ابن عربی و میراث فلسفی و اشراقی سهروردی با آمیزه ای از مباحث فیزیکی و ادبی و بلاغی نور، در مثنوی، نشان داده می شوند و مشخص می شود که مولوی، به چه مقدار، نظریه نور خود را از قرآن مجید، یا از اندیشه های ابن عربی، یا حکمت خسروانی شیخ اشراق گرفته است؛ در ضمن، چگونگی تمایل و علاقه مندی وی به استفاده از این واژه و کارکرد فیزیکی آن، در ساخت اندیشه اش، باز نموده می شود.