تجزیه پایداری عملکرد لاین های امید بخش گندم نان در مناطق گرم و خشک جنوب ایران با استفاده از مدل GGE Biplot

به منظور بررسی پاسخ لاین های امید بخش گندم نسبت به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد دانه در آنها، آزمایشی با استفاده از 30 ژنوتیپ گندم به همراه 2 رقم شاهد با استفاده از طرح آلفا لاتیس در 4 تکرار در 6 ایستگاه تحقیقاتی اقلیم گرم و خشک جنوب ایران شامل اهواز، داراب، دزفول، ایرانشهر، خرم آباد و زابل و در 2 سال زراعی 93-1392 و 94-1393 اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین محیط ها، ژنوتیپ ها و اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، ژنوتیپ های 13 و 21 به ترتیب با عملکرد 121/6 و 219/6 تن در هکتار به عنوان ژنوتیپ های پایدار با پتانسیل تولید بالا و ژنوتیپ 20 با عملکرد 029/4 جزء ژنوتیپ های پایدار ولی با عملکرد بسیار کم شناسایی شدند. همچنین به منظور مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و شناسایی پایدارترین لاین ها از روش GGE Biplot استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از نمودار چند ضلعی، محیط ها به 4 ابر محیط تقسیم بندی شدند. بهترین ژنوتیپ ها برای ابر محیط های خرم آباد ژنوتیپ 31، برای ابر محیط ایرانشهر ژنوتیپ 21، برای ابر محیط داراب، دزفول و اهواز ژنوتیپ13، برای ابر محیط زابل ژنوتیپ 17تعیین شد. همچنین دزفول و داراب، به ترتیب به عنوان بهترین محیط ها و خرم آباد به عنوان ضعیف ترین ایستگاه شناسایی شدند. ژنوتیپ های 11،13،21و 14جزو ایده آل ترین ژنوتیپ ها و ژنوتیپ های 19،20، 18و 25 جزو نا مطلوبترین ژنوتیپ ها بودند.