ناهمگنی اجزای واریانس پروتئین شیر در سطوح مختلف تولید گله- سال و تاثیر آن بر پارامترهای ژنتیکی و ارزش اصلاحی برآورد شده گاوهای هلشتاین ایران

در این مطالعه از رکوردهای 305 روز مقدار پروتئین مربوط به سه شکم زایش اول گاوهای هلشتاین ایران به منظور بررسی تاثیر ناهمگنی اجزای واریانس بر پارامترهای ژنتیکی، ارزش اصلاحی برآورد شده و تغییر رتبه گاوهای نر و ماده ممتاز استفاده شد. داده ها طی سال های 1362-1392 توسط مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور جمع آوری شده بودند و برای
دوره های شیردهی اول، دوم و سوم به ترتیب 141670، 115395 و 82529 رکورد وجود داشت. داده ها بر اساس سطوح مختلف تولید گله-سال به سه دسته بالا، متوسط و پایین گروه بندی شدند. ناهمگنی واریانس ها با آزمون بارتلت بررسی شد و نتایج آن در هر سه دوره شیردهی معنی دار (01/0P<) بود که نشان دهنده ناهمگن بودن واریانس ها بین سطوح تولیدی است. به منظور برطرف نمودن احتمالی و یا کاهش ناهمگنی واریانس ها از روش های تبدیل جذری و باکس کاکس و همچنین روش پیش تصحیح ویشر استفاده شد. پارامترهای ژنتیکی، وراثت پذیری ها و اجزای واریانس با استفاده از مدل حیوانی و نرم افزار VCE برآورد شدند. برآوردهای وراثت پذیری در روش پیش تصحیحی ویشر نسبت به سایر روش ها بالاتر بود که ممکن است به دلیل تخمین صحیح تر اثرات ژنتیکی افزایشی در نتیجه در نظر گرفتن ناهمگنی واریانس ها باشد. همبستگی های اسپیرمن و همچنین نسبت حیوانات انتخاب شده قبل و بعد از تبدیل داده ها بر اساس ارزش های اصلاحی برآورد شدند. برآوردهای همبستگی وقتی که تمامی حیوانات نر و ماده ممتاز در نظر گرفته شدند بالا بودند. ناهمگنی واریانس تاثیر قابل ملاحظه ای بر تغییر رتبه و انتخاب 5%گاوهای نر و 1% ماده های ممتاز داشت. روش های تبدیل باکس-کاکس، جذری و پیش تصحیح ویشر باعث شدند به ترتیب 4%، 19% و 10% گاوهای نر و 10، 21 و 7% ماده های برتر در مقایسه با سناریوی واریانس همگن از لیست انتخاب خارج شوند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که واریانس ها بین سطوح مختلف تولید گله-سال همگن نبوده و ممکن است روی رتبه بندی و انتخاب گاوهای ممتاز تاثیر گذارد.