بررسی اثر دما و سرعت جابجایی هوا بر سینتیک خشک کردن و راندمان استخراج اسانس پونه

فرایند خشک کردن برای حفظ کمیت و کیفیت اسانس به دست آمده از گیاه، نقش مهمی در فراوری گیاهان دارویی دارد. مدل سازی از جنبه های مهم این فناوری با هدف انتخاب مناسب ترین روش خشک کردن است. بنابراین در این تحقیق، سینتیک خشک کردن لایه نازک گیاه دارویی پونه در یک خشک کن هیبریدی خورشیدی مدل سازی شد. آزمایش ها درچهار دمای40، 50، 60 و70 درجه سانتی گراد و سه سرعت هوای 1، 5/1 و 2 متر بر ثانیه در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل در 3 تکرار انجام شد. 8 مدل ریاضی خشک کردن بر داده های آزمایشگاهی برازش و بر اساس سه شاخص آماری مربع کای (2χ)، ریشه متوسط مربع خطای داده ها (RMSE) و ضریب تعیین (2R)، با هم مقایسه شدند. هم چنین تاثیر سرعت جابه جایی هوا بر مدت زمان خشک کردن در دماهای پایین بیش تر بود. باتوجه به نتایج آنالیز واریانس اثر اصلی عوامل دمای هوای خشک کردن و سرعت هوای خشک کردن در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شده ولی اثر متقابل دما و سرعت جابه جایی هوا معنی دار نشده است و بیش ترین میزان اسانس استحصالی مربوط به دمای 40 درجه سانتی گراد و سرعت جابه جایی هوا 5/1 متر بر ثانیه با مقدار تقریبی 54/0 میلی لیتر بر اساس حجمی به دست آمد و با افزایش دما از 40 درجه سانتی گراد به 70 درجه سانتی گراد میزان اسانس استحصالی به طور معنی داری کاهش یافت.