تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 1 مراجعه کننده به کلینیک حضرت علی اصغر زاهدان در سال 1395

دیابت نوع یک، یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک مزمن در دوران نوجوانی است. این بیماری اغلب به عنوان بیماری خانواده در نظر گرفته می شود، زیرا اداره امور فرد بیمار به میزان زیادی نیاز به مداخله و حمایت خانواده دارد. با توجه به ماهیت بیماری دیابت و لزوم خودمراقبتی در این بیماران، الگوی توانمندسازی خانواده محور با تاکید بر موثر بودن نقش فرد و اعضای خانواده در سه بعد انگیزشی، روان شناختی و ویژگی های بیماری می تواند چهارچوب مناسبی برای مداخله ی آموزشی در زمینه ی فوق باشد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت انجام شد.
در این مطالعه نیمه تجربی، 100 نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک به طور تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد (هر کدام 50 نفر) تقسیم شدند. الگوی توانمندسازی خانواده محور، منطبق با چهار بعد تهدید درک شده، خودکارآمدی، مشارکت آموزشی و ارزشیابی، در 5 جلسه در گروه مداخله اجرا شد. داده ها با استفاده از فرم مشخصات دموگرافی بیمار، پرسش نامه ی استاندارد مقیاس خودکارآمدی در مدیریت دیابت و پرسش نامه ی کیفیت زندگی نوجوانان دیابتی، پیش، بلافاصله، و 5/1 ماه و 3 ماه پس از مداخله جمع آوری شدند.
پس از اجرای الگوی توانمندسازی خانواده محور، میانگین نمرات خودکارآمدی و کیفیت زندگی در 5/1 ماه و 3 ماه پس از پایان مداخله، در گروه مداخله افزایش داشت و این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود (001/0>p).
نتایج مطالعه نشان داد، اجرای روش های آموزشی مبتنی بر توانمندسازی بیمار که با مشارکت و محوریت بیمار و خانواده انجام شود، می تواند خودکارآمدی بیماران را بهبود بخشد و منجر به ارتقای کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به دیابت شود. بنابراین به کارگیری این الگو توسط پرستاران، جهت مشارکت خانواده و بیمار در مراقبت های درمانی کاربردی است.