اثر شوری و محلول پاشی روی و آهن بر عملکرد و برخی ویژگی های مورفولوژیکی و کیفی زنیان (Carum copticum)

به منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری و محلول پاشی روی و آهن بر زنیان آزمایشی به صورت طرح کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دشت خضری استان خراسان جنوبی در سال 1389 انجام شد. تیمارهای شوری شامل سه نوع آب از سه چاه عمیق با شوری های 970، 3500 و 7700 میکرو زیمنس بر سانتی متر به عنوان کرت اصلی و تیمارهای محلول پاشی (شاهد، محلول پاشی آهن با غلظت 3 در هزار، محلول پاشی روی 4 در هزار و محلول پاشی آهن + روی) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد شوری به طور معنی داری سبب کاهش عملکرد بذر و اسانس و ویژگی های مورفولوژیکی (به جز تعداد چترک در چتر) شد، اما اثر معنی داری بر درصد اسانس بذر نداشت. بیشترین عملکرد بذر (236 گرم بر مترمربع)، عملکرد اسانس (8.578 گرم بر مترمربع)، ارتفاع بوته (74.8 سانتیمتر)، تعداد شاخه در بوته (10.8) و تعداد چتر در بوته (236.3) مربوط به تیمار شوری کم (970 میکروزیمنس بر سانتیمتر) بود. تیمارهای محلول پاشی اگرچه بر عملکرد بذر و درصد و عملکرد اسانس بذر اثر معنی داری نداشتند، اما اثر متقابل آن ها با تیمارهای شوری بر عملکرد بذر و اسانس معنی دار شد، به طوری که بیشترین عملکرد بذر و اسانس مربوط به تیمار شوری کم و محلول پاشی با آهن بود. این در حالی است که در شرایط شوری زیاد محلول پاشی آهن و روی اثر معنی داری بر عملکرد بذر و اسانس نداشت. به طورکلی به نظر می رسد واکنش زنیان به محلول پاشی عناصر آهن و روی بسته به شوری آب آبیاری متفاوت است.