نقد و بررسی شعر شاملو بر اساس آرکی تایپ شب

آرکی تایپ یا کهن الگو به انگاره هایی یکسان و مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه گفته می شود که در هر عصری به شکل باورهای رایج آن دوره خود را نشان می دهد. هنرمندان نیز برای آفرینش هنری از صور ذهنی و تخیلاتی بهره می گیرند که ریشه در ناخودآگاه جمعی دارند. این تصاویر ذهنی در روند آفرینش هنری به لایه های خودآگاه ذهن می رسند و اثری هنری خلق می شود. بخش خودآگاه، آرکی تایپ را به شکل نماد و سمبل درک می کند. بنابراین در ادبیات پرداختن به آثار سمبولیک و نقد کهن الگویی آن می تواند برخی ویژگی های شخصیتی و روانی هنرمند را که برخاسته از اندیشه و احساس تبار اوست نشان دهد. یکی از رایج ترین کهن الگوها، کهن الگوی «شب» است. تکرار واژه «شب» (بیش از 400 بار) در شعر شاملو، این واژه را به عنوان یک آرکی تایپ به ما معرفی می کند. این واژه به عنوان نمادی از آنیما، مفاهیمی دیگر چون تاریکی، اندوه، تنهایی، سکوت، وحشت، ناامیدی و مرگ را نیز در شعر شاملو می رساند.