خصوصیات بافت شناسی و بیوشیمیایی اووسیت های فوق رسیده مولدین تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin، 1897)

هدف این مطالعه بررسی خصوصیات بافتی و بیوشیمیایی اووسیت های فوق رسیده تخمدان تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) بوده است. فولیکول های تخمدانی (رسیده و فوق رسیده) از مولدین وحشی تاس ماهی ایرانی مهاجر به رودخانه های حوزه جنوبی دریای خزر برداشته شد. فوق رسیدگی اثری منفی بر روی زنده مانی تخم تاس ماهی ایرانی داشت. درصد لقاح و نرخ تفریخ در اووسیت فوق رسیده کاهش معنی داری در مقایسه با اووسیت رسیده نشان دادند (P<0.05). در اووسیت رسیده، چهار لایه متمایز زونارادیاتا کاملا مشخص بوده و زرده از بافتی همگن تشکیل شده بود و تفاوت قابل ملاحظه ی در شکل فضای پری وتیلینی این اووسیت ها در نقاط مختلف وجود نداشت. در حالی که در اووسیت های فوق رسیده تاس ماهیان، تعدد لایه های زونارادیاتا در اووسیت فوق رسیده ناپدید شده و لایه ی یکپارچه را شکل دادند. همچنین مجموعه زرده ناهمگن و هتروژنوس شده و تجمع آن در قطب حیوانی بیشتر بود. شکل فضای پری وتیلینی در قسمت های مختلف اووسیت فوق رسیده متفاوت بوده است. تفاوت قابل ملاحظه ایی در پروفایل های اسید چرب اووسیت مشاهده شده بود، که می توان به مقدار بالاتر اسیدهای چرب اشباع در اووسیت رسیده (1/76±26/29) نسبت به اووسیت فوق رسیده (1/53±21/70) اشاره نمود (P<0.05). به علاوه، اسیدهای چربω-6 در اووسیت های رسیده (0/37±4/42) نسبت به اوووسیت های فوق رسیده (0/33±6/21) کمتر بود (P<0.05). اسید چرب اشباع غالب در اووسیت ها پالمتیک اسید بوده، در حالی که اولئیک اسید، اسید چرب غیر اشباع با تک پیوند دوگانه غالب بوده است. نتایج به دست آمده در این آزمایش مشخص نمود که علاوه بر تفاوت لایه های زونا رادیاتا و لایه فولیکولی اووسیت، می توان از برخی اسیدهای چرب موجود در اووسیت ماهیان خاویاری مثل پالمیتیک اسید، پالمیتولیک اسید، آراشیدونیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید به عنوان فاکتوری مهم جهت تشخیص اووسیت های فوق رسیده استفاده نمود.