اتوبوس دیابت: فواید و مشکلات: نامه به سردبیر

سردبیر محترم
دیابت نوع دو یکی از اختلالات متابولیکی تهدیدکننده زندگی بوده و تخمین زده شده است که حدود چهار میلیون بزرگسال در ایران دارای دیابت نوع دو در سال 2014 بوده اند و عمده ترین مشکل بیماران دیابتی که پیشگیری و کنترل این بیماری را با مشکل مواجه کرده عدم آگاهی و توجه به بیماری می باشد. بنابراین لازم است در زمینه افزایش آگاهی افراد جامعه به ویژه افراد مبتلا اقدامات عملی صورت گیرد، همان طور که گزارش شد آمار و وضعیت بیماری دیابت در کشور در مقالات متعدد گزارش شده است3و4 اما نتایج آن مورد توجه سیاستگزاران سلامت قرار نگرفته است. یکی از اقدامات قابل توجه در زمینه پیشگیری، کنترل و آگاه سازی مردم تهیه اتوبوس های دیابت می باشد، که در استان ها و شهرهای کشور مورد استفاده قرار گرفته و می تواند در ارگان های دولتی و خصوصی، اماکن عمومی، پارک ها، محلات برنامه غربالگری و آموزش دیابت را انجام دهد.
در اتوبوس دیابت که به صورت یک مرکز مشاوره طراحی شده است، روند ارایه خدمات در پنج ایستگاه شامل انجام می گیرد. ایستگاه اول ثبت داده های اولیه شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی، سن، جنس، اندازه گیری قد و وزن می باشد. در ایستگاه دوم از هر فرد سوالات کوتاهی درباره سابقه ابتلا به بیماری ها و سابقه خانوادگی پرسیده شده و فشارخون هم گرفته می شود. در ایستگاه سوم شاخص توده بدنی محاسبه و تست قندخون توسط گلوکومتر انجام می گردد و سوالات کوتاهی درباره عادات غذایی از افراد پرسیده و توصیه های تغذیه ای توسط کارشناس به افراد داده می شود. در ایستگاه چهارم و با توجه به داده های گرفته شده معاینات خاص توسط پزشک انجام شده و در ایستگاه پنجم داده ها از فرم انجام مراحل به دفتر ثبت نهایی انتقال و بسته های آموزشی لازم تحویل افراد شده و کار پایان می پذیرد.
چنین فرآیندی در پیشگیری و کنترل دیابت و افزایش آگاهی در مردم بسیار جالب توجه بوده و می تواند زمینه افزایش آگاهی برای تمام اقشار جامعه را فرآهم آورد اما چنین روندی را می توان از طریق فرآیندهای زیر با کیفیت تر ارایه داد تا مردم نیز از این روش استقبال بهتری نمایند. در این روش برای اندازه گیری قندخون و فشارخون افراد باید مدت زمانی را منتظر بمانند و بسته به شلوغی مجبور به ایستادن هستند، بنابراین روی قندخون و فشارخون تاثیر گذاشته و آن ها را مخدوش می کند، بنابراین لازم است شرایطی را برای نشستن افراد و یا از پیش محل حضور اتوبوس دیابت به مردم آگاهی داده شود و توسط پذیرش تعداد مشخصی نام نویسی شوند تا افراد ناشتا حضور یابند و ازدحام جعیت نیز نباشد، همچنین از آنجا که در اتوبوس اندازه گیری قندخون توسط دستگاه گلوکومتر انجام می گیرد بهتر است تا موارد مشکوک برای اندازه گیری های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شود تا اندازه گیری دقیق تر انجام شده و همچنین پرونده آن ها به مرکز جامع سلامت در نزدیک ترین محل زندگی فرد ارجاع شود تا مراقبت های جامع تر نیز اعمال گردند.