تکنیک های عملیات روانی امام علی(ع) در رویارویی با دشمنان مطالعه موردی خطبه های نهج البلاغه

هدف این پژوهش شناسایی تکنیک های عملیات روانی امیرالمومنین(ع) در رویارویی با دشمنان است. تلاش بر آن بوده تا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی خطبه های نهج البلاغه مورد تحلیل قرار گیرند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که امام علی(ع) از پنج تکنیک عملیات روانی اعم از تشجیع، نکوهش، خشیت، مقایسه و القا استفاده نموده اند. ایشان در تکنیک تشجیع ضمن ترسیم چهره شیطانی از جناح باطل، با بیان امداد الهی و توصیف ثمرات جهاد، تلاش بر انگیزش و تشویق مجاهدان دارند. امام علی(ع) با بهره گیری از تکنیک خشیت برخلاف دیدگاه های رایج در این حوزه به دنبال این است که از خشیت در راه هدایت سپاهیان به سمت حق بهره گیرد. امیرالمومنین از تکنیک القاء در دو مقوله القاء آمیختگی شیطان و سپاه دشمن و القاء رفتار غیراسلامی مخاطب در راستای هدایت یاوران خود بهره گرفته اند. در تکنیک مقایسه ایشان با استفاده از مقایسه دنیا و آخرت درصدد آن هستند که واقعیت اعمال دنیوی و اخروی را به مخاطبان نشان دهند. با توجه به تحلیل انجام شده از نظر نگارنده تکنیک نکوهش همانند تکنیک خشیت، از جمله تکنیک هایی می باشد که در این مقاله احصا گردیده است. ایشان در راستای این تکنیک نه تنها قصد زایل کردن اراده و عزم سپاهیان را ندارند بلکه به دنبال تقویت آن می باشند که عنوان نکوهش را با توجه به زمینه اسلامی می توان برای این تکنیک ارائه نمود. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش تعریف عملیات روانی نیز مورد بازبینی قرار گرفته است.