مدل داده بنیاد بررسی جامعه شناختی حکمرانی آب در بحران دریاچه ی ارومیه

نگاه عمیق به موضوع آب و بحران های مربوط به آن نشان می دهد بیشتر مسائل پیش آمده در این حوزه ناشی از سیاست گذاری غیرصحیح، غیرکارشناسی، و شتاب زده بوده است. بحران دریاچه ارومیه یکی از بحران های آب ایران است که در سال های اخیر حساسیت های ملی و بین المللی شدیدی نسبت به آن ایجاد شده است. این تحقیق با استفاده از گراندد تئوری/نظریه زمینه ای و با مصاحبه عمیق در بین کارشناسان شرکت سهامی آب منطقه ای آذربایجان غربی صورت گرفته است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند پس از مصاحبه با شش کارشناس مطلع محقق به اشباع داده ها رسید. نتایج حاصل نشان داد که نبودن آمایش سرزمین، کم اهمیت شمردن مطالعات ارزیابی اجتماعی و زیست محیطی، خلا قانونی مسئولیت ها، تعهدات و وظایف ذی نفعان آب و نبودن هماهنگی و رویه مشخص بین سازمان های دخیل از جمله مهم ترین شرایط علی بحران دریاچه ارومیه بودند. فقدان آموزش و آگاهی ذی نفعان از جمله بهره برداران کشاورزی، نبودن کشت های جایگزین، نبودن منابع معیشت پایدار و اختصاص یارانه به آب از بسترهای اصلی این بحران است و گسترش حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در سال های اخیر، تغییرات اقلیمی از شرایط مداخله گر در بروز بحران دریاچه ارومیه بودند. پیامدهای این پدیده از بین رفتن اکوسیستم گیاهی و حیوانی و از دست دادن قابلیت زیست انسانی در زمان حال و آینده خواهد بود. استراتژی مورداستفاده مقابله و اصلاح در قالب تغییر نوع کشت، پلمپ و بستن چاه های غیرمجاز و صرفه جویی در مصرف آب به عنوان راهبردهای این پدیده شناسایی شدند. در نهایت، پدیده ظاهرشده، تشدید بحران آب دریاچه ارومیه است.