شاخص سازی پهنه دگرسانی پتاسیک در کانسار مس پورفیری ایجو با به کارگیری شیمی کانی های بیوتیت و کلریت

کانسار مس پورفیری ایجو در 72 کیلومتری شمال خاوری شهربابک، در بخش باختری کمربند دهج- ساردوییه در پهنه آتشفشانی– نفوذی سنوزوییک کرمان ‏واقع شده است. در این کانسار توده های آذرین درونی گرانیتوییدی میوسن با ترکیب غالب گرانیت، گرانودیوریت، تونالیت و کوارتز دیوریت، درون سنگ‏های آتشفشانی و توالی های آذرآواری ائوسن جایگیری کرده اند. دگرسانی های پتاسیک، پروپیلیتیک، پتاسیک- فیلیک، فیلیک و آرژیلیک از دگرسانی های همراه با توده های آذرین درونی ایجو هستند. با وجود این، بیشتر کانه‏زایی هیپوژن این کانسار در پهنه دگرسانی پتاسیک این کانسار رخ داده است. هدف این پژوهش بررسی شیمی کانی های بیوتیت تعادل دوباره یافته برای شاخص سازی پهنه دگرسانی پتاسیک این کانسار در هنگام آغاز کانه‏ زایی و نیز بررسی تغییرات زمین‏شیمیایی پس از کلریتی‏شدن بیوتیت است. برپایه شیمی بیوتیت‏های تعادل دوباره یافته، فوگاسیته اکسیژن در هنگام پیدایش پهنه دگرسانی پتاسیک ایجو بالا و بیشتر در محدوده بافری هماتیت- مگنتیت (HM) بوده است. همچنین، میانگین دمای پهنه دگرسانی پتاسیک هنگام کانه‏ زایی سولفیدی 98/399 درجه سانتیگراد است. افزون بر این، تغییرات مقدارهای Log (fH2O/fHF) و Log (fH2O/fHCl) نشان‏دهنده نبود سیال هموژن در هنگام پیدایش پهنه دگرسانی پتاسیک این کانسار است. کلریت‏های ثانویه که جانشین بیوتیت در پهنه دگرسانی پتاسیک کانسار ایجو شده اند، ترکیب کلینوکلر دارند. دمای کلریتی‏شدن از مقدار کمینه 48/325 تا بیشینه 51/373 درجه سانتیگراد است. فرایند کلریتی‏شدن بیوتیت‏های تعادل دوباره یافته در پهنه دگرسانی پتاسیک، به علت پیدایش کانی های پتاسیم فلدسپار، افزایش میزان منیزیم و نیز کاهش شدید میزان K2O و SiO2 را در پی داشته است. در کل، به نظر می‏رسد دماهای بالا، به همراه غالب ماندن فوگاسیته اکسیژن بالا از علت های کانه‏ زایی کم سولفیدی و در پی آن، سرشت نیمه اقتصادی این کانسار به شمار می رود.