واکاوی گفتمان مهدویت فاطمیان در مغرب اسلامی

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
جنبش اسماعیلیه در واپسین سالهای سده سوم قمری در مغرب اسلامی با همت داعیان فعالی چون ابوعبدالله شیعی پس از مبارزات طولانی فرهنگی و توفیقات نظامی با تکیه بر شرایط سیاسی حاکم بر مغرب میانه و بهره گیری از نارضایتی قبایل کتامه از وضع موجود به بار نشست و دولتی منتسب به علویان فاطمی در آن سرزمین تاسیس شد. مدد رسان فاطمیان در احاطه بر مغرب و دست اندازی بر دولت های مقارن آنان، استراتژی گفتمانی متکی بر اندیشه مهدویت و بهره گیری از شعارهای نافذ برای جلب رضایت سرخوردگان اجتماعی و تبلیغ ظهور مهدی به عنوان ناجی ظلم دیدگان بود. گرچه این شعار برگرفته از فرهنگ دینی، برای مدتی توانست سیادت معنوی را در مغرب اسلامی برایشان به ارمغان آورد؛ اما ناپایداری آن لطمات سختی را بر دولت نوخاسته فاطمیان فرود آورد. این که تکوین، هژمونی، عاملان گفتمان مهدویت فاطمیان در مغرب اسلامی چگونه بود؟ چرا این گفتمان نتوانست در مغرب به پایایی دولت فاطمیان کمک کند؟ علل عدم پایداری این هژمونی در مغرب چه بود؟ خواست مقاله پیش رو است. تحقیقات نشان داد این گفتمان به دلیل چالش های سیاسی ناشی از درگیری همه جانبه با دولت های مختلف و تبدیل اندیشه مهدویت آغازین به ابزاری برای اغواگری و تحقق نایافتگی وعده های پوشالی، عدم موفقیت در برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی، نتوانست در مغرب پایدار بماند. این پژوهش متکی بر نظریه تحلیل گفتمان لکلوئو و موف، با روش توصیفی و تحلیلی مستند به منابع تاریخی به وارسی فرضیه های مطرح پرداخته است.
زبان:
فارسی
در صفحه:
111
لینک کوتاه:
magiran.com/p1798461 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!