اثر محلول پاشی سلنیوم، بور و آهن بر برخی صفات فیزیولوژیک و گلیکوزیدهای استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری

به منظور بررسی محلول پاشی سلنیوم، بور و آهن بر عملکرد برگ، میزان رنگریزه های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و میزان گلیکوزیدهای استویول گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری، آزمایشی در شهرستان انزلی- استان گیلان به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 95-1394 اجرا شد. سطوح تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم در چهار سطح شاهد (کمتر از 10)، 30، 60 و 90 میلی مولار و محلول پاشی با استفاده از ترکیب های مختلف از سه عنصر آهن، بور و سلنیوم اعمال شد. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری و محلول پاشی بر عملکرد برگ، میزان رنگریزه های کلروفیل (a، b و کل)، کاروتنوئید، محتوی پروتئین، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و ترکیب های تشکیل دهنده گلیکوزیدهای استویول معنی دار بودند. بیشترین کلروفیل کل، کلروفیل a و کلروفیل b به ترتیب با میانگین 4/39، 8/24 و 6/14 میکروگرم بر گرم وزن تر در محلول پاشی با ترکیب سه عنصر آهن+بور+سلنیوم در شرایط عدم شوری بدست آمد. بیشترین محتوی پروتئین در محلول پاشی با ترکیب آهن و سلنیوم در سطح شوری 90 میلی مولار بود که موجب افزایش 5.3 برابری نسبت به تیمار شاهد شد. بیشترین فعالیت آنزیم CAT و SOD به ترتیب در محلول پاشی با ترکیب سه عنصر و ترکیب سلنیوم و آهن در سطح شوری 90 میلی مولار بود که در مقایسه با تیمار شاهد باعث افزایش حدود 130 و 11 برابری فعالیت این آنزیم ها شد. بیشترین و کمترین میزان ریبودیوزاید A، استویوزاید و ریبودیوزاید C به ترتیب در محلول پاشی با ترکیب سه عنصر (آهن + بور + سلنیوم) در سطح شوری 30 میلی مولار و عدم محلول پاشی در سطح شوری 90 میلی مولار بدست آمد. به طور کلی به منظور دستیابی به میزان بالاتر گلیکوزیدهای استویول، محلول پاشی با ترکیب سه عنصر سلنیوم، بور و آهن و تنش شوری تا سطح 30 میلی مولار توصیه می گردد.