بررسی نقش بوته های زرشک در انتقال عامل بیماری زنگ سیاه گندم به فصل دیگر

قارچ Puccinia graminis f.sp. tritici عامل بیماری زنگ سیاه گندم است. این زنگ، دوپایه با سیکل کامل است که میزبان واسط آن گیاه زرشک (Berberis spp.) بوده وتولید مثل جنسی قارچ بر روی آن صورت می پذیرد. در برخی مناطق که یوردیوسپور ها امکان بقا در زمستان را ندارند، بوته های زرشک بازیدیوسپورهای تولیدشده توسط تلیوسپورهای زمستان گذران را پذیرفته و باعث انتقال زنگ سیاه به فصل بعد می گردند. در این تحقیق، نمونه های آلوده ی برگ زرشک به جوش های مشکوک به اسیدیوم قارچ عامل زنگ سیاه گندم از استان های خراسان شمالی، مازندران، گلستان، سمنان، فارس، لرستان و خراسان جنوبی، جمع آوری و گونه ی میزبان و همچنین ارتباط اسیدیوم ها به زنگ سیاه گندم مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع پنج گونه و هیبرید Berberis vulgaris، B. integerrima × vulgaris،B. integerrima × cartingia، B. orthobotrys و B. integerrima از زرشک به عنوان میزبان شناسایی شدند. از مایه زنی اسیدیوسپورها روی ارقام گندم حساس، فقط دو مورد زنگ سیاه شناسایی شد. با مطالعات میکروسکوپی سه گونه ی Puccinia magelhaenica، P. brachypodi. و Aecidium berberidis شناسایی شدند که هیچ کدام عامل زنگ های غلات و به ویژه زنگ سیاه نیستند؛ بنابراین جز در موارد بسیار نادر، رابطه ی مشخصی بین جوش های اسیدیوم روی درختچه زرشک و بیماری زنگ سیاه گندم در استان های مورد بررسی در این پروژه وجود نداشت.