اصول توسعه پایدار در رویه دیوان بین المللی دادگستری و دادگاه بین المللی حقوق دریاها

مفهوم توسعه پایدار از دو دهه آخر قرن بیستم به تدریج وارد حوزه سیاست و اقتصاد شد و با اقبال جامعه بین المللی و پذیرش گسترده روبرو گردید. ورود این مفهوم به حوزه حقوق بین الملل در پی تدوین آن در معاهدات گوناگون منطقه ای و بین المللی صورت گرفت و همین امر انجمن حقوق بین الملل را بر آن داشت با تشکیل کمیته ای اصول حقوق بین الملل توسعه پایدار را شناسایی نماید. در این میان با توجه به نقش تعیین کننده دیوان ها و دادگاه های بین المللی در توسعه حقوق بین الملل، رویکرد این محاکم به مفهوم توسعه پایدار و اصول آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مقاله با تحلیل برخی آرای دیوان بین المللی دادگستری و دادگاه بین المللی حقوق دریاها نشان می دهیم که این محاکم در تصمیمات دو دهه اخیر خود از اصول توسعه پایدار به خوبی استفاده کرده و عنصر هنجاری مفهوم توسعه پایدار را آشکار نموده اند. مقایسه آرای دیوان بین المللی دادگستری و دادگاه بین المللی حقوق دریاها یک همسویی معنادار در استناد به اصول توسعه پایدار را از خود نشان می دهد و این امر بیانگر تثبیت جایگاه این اصول در رویه این دو نهاد و رویکرد مثبت این محاکم به حقوق نسل های آینده، ضمن دفاع از منافع نسل کنونی است.