بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی صفات مورفولوژیکی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه در ژنوتیپ های مختلف نخود (Cicer arietinum)

نخود به عنوان سومین حبوبات مهم جهان نه تنها منبع مهمی برای تغذیه محسوب می گردد بلکه با افزودن نیتروژن باعث افزایش حاصل خیزی خاک می شود. این مطالعه با هدف بررسی تنوع از طریق تخمین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی مورد انتظار صفات کمی در نخود انجام شد. ژنوتیپ ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کاشته شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که 4 مولفه اول تقریبا 80% تنوع ژنوتیپ ها را برای صفات بررسی شده توجیه کردند. در تجزیه کلاستر با روش ward، ژنوتیپ ها در 3 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین کلاستر 2 و 3 مشاهده شد. مشخص شد که صفت تعداد بذر در غلاف بالاترین ضریب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی دارد. بالاترین وراثت پذیری برای تعداد غلاف بارور (86/0)، عملکرد بذر (84/0) و وزن صد دانه (84/0) مشاهده شد در حالی که بالاترین مقدار وراثت پذیری به همراه بیشترین مقدار پیشرفت ژنتیکی برای صفت عملکرد بیولوژیکی مشاهده شد لذا عملکرد بیولوژیکی می تواند مهم ترین معیار برای انتخاب لاین های والدینی در برنامه های اصلاحی محسوب گردد. همچنین با توجه به بالاترین فاصله ژنتیکی بین کلاستر 2 و 3 می توان از ژنوتیپ های این دو کلاستر برای دورگ گیری در جهت تولید واریته های اصلاح شده استفاده کرد.