بررسی عوامل موثر بر کارکرد فضای نیمه باز خصوصی واحدهای مسکونی شهر تهران

گسترش شهرنشینی و رشد جمعیت شهرها میزان تقاضای مسکن را افزایش داده و به تبع آن موجب افزایش ارزش افتصادی زمین شده است. به دلیل بالاتر بودن ارزش اقتصادی فضاهای بسته نسبت به فضاهای باز و نیمه باز و با توجه به الگو برداری های شتاب زده و فاقد تامل از الگوهای غربی، سطح فضاهای باز و نیمه باز در فضاهای مسکونی، به خصوص در الگوهای آپارتمانی، کاهش یافته است. در نتیجه کاهش ارتباط انسان با محیط طبیعی پیرامون، امنیت روانی انسان به مخاطره افتاده و انرژی و سلامت انسان تا حد زیادی تحت تاثیر قرار گرفته است. با در نظر گرفتن اهمیت و نیازمندی انسان به ارتباط با محیط طبیعی و تاثیر آن بر خصوصیات روحی و فیزیکی افراد، توجه به فضاهای نیمه باز امری ضروری است. اصلاح شرایط و ارائه راهکارهایی جهت گسترش فضاهای نیمه باز در ساختمان های مسکونی متداول نیازمند آسیب شناسی وضع موجود و شناخت عواملی است که مانع ارتقاء کیفی فضاهای مسکونی می شوند. یکی از راهکارهای موثر در شناخت وضع موجود، استفاده از فضای نیمه باز و باز خصوصی در ساختمان های مسکونی شهر تهران و آسیب شناسی آن، کسب آراء و نظرات استفاده کنندگان از فضا است. به دلیل اهمیت این موضوع در کلان شهرها، تمرکز تحقیق بر شهر تهران بوده است. بر همین اساس، پس از بررسی و معرفی فضاهای نیمه باز و شاخص های موثر بر استفاده آن، با بررسی 30 نمونه، میزان استفاده از فضاهای نیمه باز خصوصی و دلایل عدم استفاده از آن، به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه (مصاحبه با ساکنین) مشاهده و تعیین شد. براساس نتایج به دست آمده، بیش از 80 درصد از ساکنین، به دلیل عدم وجود حریم شخصی و شکل گیری نامناسب فضا، استفاده موثری از فضای نیمه باز موجود نمی کنند. طبق بررسی ها، اشراف به اطراف را می توان مهم ترین علت در عدم استفاده از فضای مورد نظر دانست.